به‌کارگیری روش‌های هموارسازی برای برآورد ضرایب مدل نرخ وابسته به زمان در تحلیل بقا و کاربرد آن در مبتلایان به بیماری پسوریازیس

Abstract

مقدمه واهداف: داده‌های مطالعه‌هایی که در آن هر فرد امکان تجربه متعدد یک پیشامد را در زمان‌های مختلف داشته باشد؛از نوع حوادث بازگشتی هستند. از رایج‌ترین رویکردهای تحلیل رخدادهای بازگشتی،به‌دست آوردن برآوردی از میانگین/نرخ بروز رخدادها در زمان‌های مختلف است. دراین زمینه یکی از مواردی که می‌تواند به شناخت بیش‌تر اثر فاکتور مورد نظر بر پاسخ کمک کند، مشخص‌کردن تغییرپذیری اثر متغیرهای کمی روی نرخ وقوع رخدادها در طول زمان است. در این مطالعه‌ از روش‌های کرنل و بی‌اسپلاین برای هموارسازی برآورد ضرایب در مدل نرخ با ضرایب وابسته-زمان و کاربرد آن درداده‌های مبتلایان به پسوریازیس استفاده شد.

روش‌کار: در این مطالعه از داده‌های موجود ‌در پرونده‌های بیماران مبتلا به پسوریازیس که در طی فروردین 1385تاخرداد1393در بخش پوست بیمارستان امام خمینی تهران،عود منجربه بستری داشته‌اند، استفاده شد. برای بررسی میزان عود بیماری در طول سال از مدل نرخ با ضرایب وابسته-زمان استفاده شد و تغییرپذیری اثرات با استفاده از آزمون ‌والد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای برآورد ضرایب در مدل نرخ وابسته-زمان از توابع بی‌اسپلاین و کرنل کمک گرفته‌شد. در پایان یافته‌های حاصل از دو روش براساس برآوردهای به‌دست آمده با یکدیگر مقایسه شدند.

یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان دادکه براساس نتیجه آزمون والد، اثرمتغیری مانند فصل‌عود روی میزان عود پسوریازیس به‌صورت معنی‌داری متفاوت است(P<0.01). هم‌چنین باتوجه به برآورد ضرایب از دو روش بی‎اسپلاین وکرنل تفاوت چندانی بین این دو روش مشاهده نشد.

نتیجه‏گیری: در شرایطی که اثرمتغیر موردبررسی روی وقوع رخدادها درنقاط مختلف زمانی متفاوت است؛استفاده از مدل نرخ با ضرایب وابسته‌زمان می‌تواند برآورد مناسب‌تری از اثر متغیر مورد نظر بر پاسخ ارایه دهد.