تأثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی بر مرگ‌و‌میر در کشورهای منتخب با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته

Abstract

مقدمه و اهداف: سازمان جهانی بهداشت در سال‌های اخیر، توجه بیشتری به اهمیت ارتباط سلامت افراد جامعه و شرایط اجتماعی دارد. تعیین کننده‌های اجتماعی سلامت- شرایطی که مردم در آن زندگی می کنند و نظام سلامت در دسترس آن‌ها- نابرابری در سلامت ایجاد کرده است .هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر میزان مرگ‌ومیر در کشورهای منتخب در دوره 88-1377 بود.روش کار: کشورها براساس میزان شاخص توسعه انسانی به سه گروه تقسیم و از هرگروه، 10 کشور به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند. متغیر وابسته این پژوهش، میزان مرگ‌ومیر کل و متغیرهای توضیحی ضریب جینی، نرخ بی‌کاری، مخارج سلامت سرانه و حاصل ضرب درآمد سرانه در ضریب جینی بودند. برای تحلیل داده‌ها از روش گشتاور تعمیم یافته با نرم‌افزار Eviews نسخه 6 استفاده شد.نتایج: مهمترین عوامل تأثیر گذار بر مرگ‌و‌میر کشورهای با شاخص توسعه انسانی خیلی بالا به ترتیب ضریب جینی (02/0)، مخارج سلامت سرانه (0001/0) و متغیر حاصل‌ضرب ضریب جینی در درآمد سرانه (6-10Í1/8-) و در کشورهای با شاخص توسعه‌ی انسانی بالا، مهمترین عوامل تأثیرگذار بر مرگ‌ومیر به ترتیب میزان بی‌کاری (005/0)، مخارج سلامت سرانه (0002/0-) و متغیر ضریب جینی در درآمد سرانه (6-10Í22/3-) هستند. مخارج سلامت سرانه (0008/0-) و متغیر ضریب جینی در درآمد سرانه (6 -10 Í47/1) از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر مرگ‌ومیر در کشورهای با شاخص توسعه انسانی متوسط هستند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت کشورها بسته به سطح توسعه یافتگی آن‌ها عوامل اقتصادی- اجتماعی متعددی می‌تواند بر مرگ‌و‌میر و سطح سلامت جمعیت آن کشورها تأثیرگذار باشد.