بررسی اثر مقایسه ای نانو ذرات اکسید مس و سولفات مس بر شاخص های رشد و آسیب‌شناسی بافت آبشش بچه ماهیان آمور

Abstract

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثرات نانو ذرات اکسید مس (با اندازه nm50) و سولفات مس آبدار به عنوان ضد عفونی کننده، بر شاخص‌‌های رشد و آبشش ماهی آمور یا کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella)، انجام شد. به این منظور 200 قطعه بچه ماهی (با میانگین وزن 5/0±5/4 گرم)، به مدت 30 روز درگروه های شاهد و تیمارهای سولفات مس با غلظتهای 1و 5/1 میلی‌‌گرم در لیتر و نانو اکسید مس با غلظتهای 100 و 200 میلی‌‌گرم در لیتر در سه تکرار نگهداری و با خوراک بیومار مخصوص کپور تغذیه شدند، در روزهای پنج، ده، بیست و سی، پس از مواجهه نمونه برداری انجام شد، شاخص‌‌های رشد و مشاهدات میکروسکوپیک آبشش‌ماهیان مورد مقایسه قرار گرفت. درگروه های سولفات مس 5/1 میلی‌‌گرم در لیتر و نانو ذره اکسید مس200 میلی‌‌گرم در لیتر رشد ویژه، شاخص وضعیت، میانگین وزن و درصد بازماندگی از سایرگروه ها کمتر بود (05/0 (p<در سایر شاخص‌‌های رشد اختلاف معنا داری مشاهده نشد. در آبشش همه گروه ها (غیر از شاهد) بوِیژه گروه سولفات مس 5/1 میلی‌‌گرم در لیتر آسیب هایی شامل پریاختگی، پرخونی، چماقی شدن تیغه ها و تحلیل تیغه اولیه آبششی، دیده شد. در نتیجه کاهش شاخص‌‌های رشد، درصد بازماندگی و آسیب های بافتی آبشش درگروه های سولفات مس 5/1 میلی‌‌گرم در لیتر و بعد از آن نانو اکسید مس 200 میلی‌‌گرم در لیتر بیشتر دیده شد و به دلیل اهمیت آبشش در تبادل گازها و نیز هم افزایی این دو ماده، لزوم استفاده از غلظت مناسب سولفات مس به عنوان ضد عفونی کننده، برای هرگونه ی ماهی و استفاده آگاهانه از نانو ذره اکسید مس توصیه می شود.