ارزیابی خطر فلزات سنگین Cu, Zn, Ni برای سلامت انسان ناشی از مصرف عضله ماهی سیاه‌کولی (Linnaeus, 1754) Vimba vimba persa و ماهی سفید (Kamansky, 1901) Rutilus frisii kutum در تالاب انزلی، دریای خزر

Abstract

فلزات سنگین به‌ عنوان یکی از گروه‌های اصلی آلاینده‌های محیط آبی، در اثر فعالیت‌های طبیعی و انسانی به محیط آبی راه می‌یابند. این فلزات ممکن است در بدن موجودات آبزی، از جمله ماهی تجمع یابند و خطر بالقوه برای سلامتی اکوسیستم و موجودات زنده و بخصوص برای انسان محسوب گردند. در مطالعه حاضر، میزان فلزات سنگین مس، روی و نیکل در بافت عضله‌ ماهی سفید (Rutilus frisii Kutum) و ماهی سیاه‌کولی (Vimba vimba persa) صید شده از سواحل بندر انزلی بوسیله‌ دستگاه طیف‌سنجی جذب اتمی تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات سنگین مس، روی و نیکل در بافت عضله ماهی سفید بترتیب 26/1±47/7، 49/1±96/18، 23/0±68/2 و سیاه‌کولی بترتیب 26/2±41/10، 82/6±01/32 و30/0±50/2 میکروگرم برگرم وزن خشک بود. غلظت فلزات سنگین در بافت عضله کمتر از غلظت مجاز استانداردهای بین‌المللی بود، بجز فلز نیکل که از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بیشتر بود. میزان پتانسیل خطر و شاخص خطر برای هر دو گروه سنی بزرگسال و کودکان کمتر از 1 بدست‌ آمد. بنابراین، خطر چندانی برای مصرف‌کنندگان وجود ندارد. با توجه به اهمیت کیفیت ماهی مصرفی برای ساکنین مناطق شمالی ایران، جهت کنترل میزان آلاینده‌ها در آبزیان و جوامع مصرف‌کننده، باید آلاینده‌های منطقه، بخصوص فلزات سنگین به ‌طور مستمر ارزیابی و پایش گردد.