مطالعه تخمدان و تخمک‌‌زایی در خرچنگ شبح Ocypode rotundata (Miers, 1882) در جزیره قشم، خلیج فارس

Abstract

در این مطالعه، ساختار غده جنسی و تخمک‌‌زایی در خرچنگ Ocypode rotundata از لحاظ ماکروسکوپی و میکروسکوپی در مدت یکسال از دی 1395 لغایت بهمن 1396 بررسی شد. خرچنگ‌‌های ماده ماهانه از سواحل ماسه‌‌ای بندر صلخ، جزیره قشم جمع‌‌آوری شدند. در آزمایشگاه، تخمدان خرچنگ‌‌ها از ناحیه سفالوتراکس جدا شد و به منظور مطالعات بافت‌‌شناسی آماده‌‌سازی شدند. مراحل رشد و توسعه هر غده جنسی براساس خصوصیات ظاهری رنگ و اندازه بررسی شد و سپس هر مرحله با توجه به ویژگی‌‌های میکروسکوپی توصیف شد. با توجه به نتایج، شش مرحله رشد تخمدان برای خرچنگ O. rotundata تشخیص داده شد که شامل مرحله اول: نابالغ، مرحله دوم: ابتدایی، مرحله سوم: درحال رشد، مرحله چهارم: واسطه، مرحله پنجم: پیشرفته، مرحله ششم: تخلیه بود. طی مرحله تخمک‌‌زایی، تعداد اووسیت‌‌ها طی رشد دوم افزایش یافت که همزمان با تغییر رنگ و افزایش حجم غدد جنسی بود. روند رشد اووسیت نیز شامل شش مرحله بود: مرحله اولیه نخستین رشد، مرحله انتهایی نخستین رشد، اوایل مرحله رشد دوم، مرحله میانی رشد دوم، انتهای مرحله رشد دوم، مرحله رشد کامل اووسیت. براساس نتایج، شکل‌‌گیری مجموعه زرده دور هسته‌‌ای تنها در مرحله انتهایی نخستین رشد مشاهده شد. بعلاوه، آغاز رشد دوم همزمان با پدیدار شدن گلبول‌‌های زرده در اووپلاسم بود. همچنین بیشتر اووسیت‌‌ها در مرحله پایان رشد به رنگ صورتی روشن قابل مشاهده بودند.