ساختار ژنتیکی و جمعیتی تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) سواحل جنوبی دریای خزر و رودخانه سفیدرود با استفاده از روش توالی یابی DNA

Abstract

هدف از این بررسی ارزیابی ساختار ژنتیکی و جمعیتی تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) سواحل جنوبی دریای خزر و رودخانه سفیدرود با ناحیه کنترلی میتوکندریایی (ژن D-loop) و روش توالی یابی DNA ذخایر تاسماهیان سواحل جنوبی دریای خزر طی سال های 1391 – 1388 بود. روش کار شامل نمونه برداری توسط تور ترال کفی، استخراج DNA، واکنش های زنجیره ای پلیمراز و توالی یابی محصول PCR بود. شاخص های تنوع مولکولی، شاخص توزیع شکل گاما، شاخص Fst که نشاندهنده جدایی جمعیت ها می باشد، آزمون دقیق فرضیه صفر مبنی بر مستقل بودن جمعیت ها، گسترش و پراکنش تاریخ جمعیتی با دو روش تست تاجیما و تست Fu Fs محاسبه، تجزیه و تحلیل و نتایج زیر بدست آمد: 13 هاپلوتایپ، تنوع هاپلوتایپی یا ژنی101/0 ± 961/0، تنوع نوکلئوتیدی 015/0±038/0، شاخص توزیع شکل گاما 19/0، مقدار Fst یا فاصله جمعیتی در سطح احتمال 05/0 بین مناطق نمونه برداری اندک بود که پس از 10000 تکرار فراوانی هاپلوتایپی فقط نمونه های سفیدرود با سایر نواحی نمو نه برداری اختلاف معنی دار داشت و آزمون تفاوت در داخل جمعیت ها این مسئله را مورد تأیید قرار داد. تاریخچه جمعیتی تاسماهی ایرانی غیر معین و شبیه به مدل بسط ناگهانی بود و مقدار کم شاخص راجرز و هارپندینگ (061/0) آن را تأیید نمود. آزمون های بی طرفی تاجیما و شاخص Fu Fs بین مناطق به ترتیب 84/0- و 220/0- بود که هر دو شاخص منفی و معنی دار نبودند. نتایج نشان داد که جمعیت تاسماهی ایرانی رودخانه سفیدرود جدا از سایر مناطق دیگر می باشد و با توجه به یکسان بودن جمعیت ها در مناطق دیگر، بایستی مدیریت ما هیگیری بمنظور افزایش تنوع ژنی و افزایش ذخایر جمعیت های مختلف این ماهیان با ارزش قبل از انقراض کامل آنها، اعمال گردد.