بررسی تراکم و فراوانی زئوپلانکتون های حوضه جنوب شرقی دریای خزر (خلیج گرگان)

Abstract

زئوپلانکتون­ها نقش مهمی را در زنجیره غذایی بوم­سازگان آبی دارند که به عنوان حلقه واسط زنجیره غذایی بین تولید کننده­ها (فیتوپلانکتون) و سطوح غذایی بالاتر عمل می­کنند. هدف از این تحقیق، شناسایی و بررسی تراکم زئوپلانکتون­ها در خلیج گرگان (حوضه جنوب شرقی دریای خزر) می­باشد. نمونه برداری به صورت فصلی در سال 1396 به وسیله تور پلانکتون با چشمه 100 میکرون و قطر دهانه 36 سانتی­متر در هر ایستگاه با سه تکرار و از سه منطقه پن-کالچر، اسکله آشوراده و منطقه دهنه ورودی دریا به خلیج صورت گرفت. در این مطالعه گروه‌های زئوپلانکتونی متعلق به 16 جنس از 5 گروه شامل کپه پودا (Copepoda)، گرد تنان یا گردان دهانان (Rotatoria)، تک‌یاخته‌ای‌ها یا مژه‌داران (Protozoa)، زئوپلانکتون های موقتی (meroplankton=zoobenthos) و یک گروه شامل سایر گروه‌های زئوپلانکتونی، شناسایی شدند. میانگین شاخص تنوع شانون در طول زمان نمونه برداری (26/0±57/1)، شاخص غنای گونه ای مارگالف(43/0±83/1) و شاخص یکنواختی پیلو (12/0±69/0) بود. کمترین میزان شاخص تنوع شانون (12/1) در فصل پاییز منطقه اسکله ایستگاه 6 و بیشترین شاخص مارگالف (76/2) در فصل بهار منطقه پن ایستگاه 2 و برای شاخص یکنواختی پیلو بیشترین مقدار این شاخص (92/0) برای فصل زمستان منطقه اسکله ایستگاه 5 مشاهده گردید. آنالیز خوشه بندی و مقیاس بندی چندبعدی غیر متریک میزان شباهت ایستگاه‌ها به یکدیگر بر اساس توزیع فراوانی گونه ها را در دو گروه مجزا نشان داد.