بررسی قدرت بیهوشی و آسیب‌های بافتی اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita) در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

Abstract

هدف از این مطالعه بررسی اثر بیهوش کنندگی و آسیب­های بافتی اسانس نعناع فلفلی در ماهی کپور معمولی است. تعداد 70 عدد ماهی کپور معمولی با میانگین وزن و طول کل به ترتیب 54/1±52/8 گرم و 16/1±47/8 سانتی متر در غلظت­های مختلف اسانس نعناع فلفلی شامل 200، 250، 300، 350، 400، 450 و ppm 500 به شیوه حمام بیهوش شدند. میانگین دما، pH و سختی آب مورد استفاده در طی دوره آزمایش به ترتیب برابر C°2±22، 7 و 981 میلی گرم بر لیتر ثبت شد. پس از تیمار ماهیان، زمان‌های رسیدن به مراحل مختلف بیهوشی، از دست­رفتن تعادل، بیهوشی سبک، بازگشت تعادل و احیا کامل در گروه­های مختلف اندازه­گیری شد. سپس به منظور تعیین تاثیرات احتمالی اسانس نعناع فلفلی از غلظت های 200، 300، 400 و ppm 500 در زمان­های صفر و 24 ساعت، اقدام به نمونه­برداری بافتی از اندام‌های کبد، کلیه و آبشش ماهیان شد و بعد از تهیه مقاطع میکروسکوپی و رنگ‌آمیزی آن‌ها، با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین زمان رسیدن به بیهوشی کامل در تیمار های 200 و ppm 500 و به ترتیب پس از 11±5/100 و 16±73 ثانیه بود. کمترین زمان احیاء مربوط به تیمار ppm 200 و به مدت 4/8±300 ثانیه ثبت شد. همچنین مشخص شد که با افزایش غلظت ماده بیهوش کننده، زمان القا بیهوشی سریعتر و زمان بازگشت از بیهوشی افزایش می­یابد. از طرفی آسیب شناسی بافتی نیز نشان داد که غلظت بهینه ppm 200 فاقد تأثیرات جانبی است و می‌توان از این غلظت بدون نگرانی از آسیب­های احتمالی به عنوان یک ماده بیهوش کننده بی خطر استفاده نمود.