مدل تولید بر احیای نسبی برای مدیریت ذخایر ماهی یال اسبی (Trichurus lepturus) در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان (استان هرمزگان)

Abstract

ماهی یال اسبی (Trichiurus lepturus) از جمله ماهیانی است که برداشت آن در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. با توجه به عدم مصرف داخلی، بخش عمده‌ای از صید این ماهی به خارج از کشور صادر می‌شود. در تحقیق حاضر از مدل تولید بر احیای بورتون و هولت(Beverton and Holtchr('39')s relative yield per recruit model) برای ارایه توصیه‌های مدیریتی در مورد سطح برداشت از ذخایر ماهی یال اسبی در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان استفاده شد. به کمک داده‌های فراوانی طولی (1309 نمونه) و استفاده از معادله رشد ون‌برتالنفی، مقادیر طول کل بی‌نهایت (L∞)، ضریب رشد (K) و سن در طول صفر (t0)، به ترتیب 3/111 سانتی‌متر، 41/0 در سال و 28/0- سال تخمین زده شد. مرگ و میر کل (Z) و مرگ‌و‎میر طبیعی (M) به وسیله روش‌های منحنی خطی صید و فرمول تجربی پائولی، به ترتیب 11/1 (در سال) و 67/0 (در سال) تخمین زده شدند. همچنین مرگ‌و‌میر صیادی (F) 44/0 (در سال) برآورد گردید. حداکثر ضریب بهره‌برداری (Emax) برای زمانی که حداکثر تولید بر احیای نسبی حفظ می شود برابر با 62/0 برآورد شد. از آنجایی که در این تحقیق حداکثر ضریب بهره‌برداری Emax بزرگ‌تر از میزان خالص بهره برداری (E) محاسبه شد، می توان نتیجه گرفت که ذخیره ماهی یال اسبی بیش از اندازه برداشت نمی‌شود. با این وجود، در حال حاضر که تلاش‌صیادی بر روی این گونه با سرعت چشمگیری در حال افزایش است، مدیریت بهتر ذخایر گونه ماهی یال اسبی، نیازمند پایش‌های سالانه و طولانی مدت است.