بررسی قابلیت استفاده از یک گونه دو کفه ای به منظور پایش زیستی عناصر در خلیج فارس با بکارگیری یک روش آنالیز غیرتخریبی

Abstract

به منظور بررسی قابلیت استفاده از بافت های نرم و سخت یک گونه دو کفه ای (Callista umbonella) برای پایش زیستی عناصر مختلف در مناطق ساحلی شمال خلیج فارس و همچنین امکان بکارگیری روش پیکسی به این منظور، نمونه های گونه مزبور به همراه رسوبات سطحی مرتبط از سه ایستگاه نمونه برداری واقع در مناطق بین جزر و مدی استان هرمزگان، در تیر 1393 گردآوری گردید. اندازه گیری میزان تجمع عناصر در نمونه ها با استفاده از روش غیر تخریبیپیکسی انجام گردید. علاوه بر این مقادیر کل مواد آلی در رسوبات و دانه بندی آنها نیز اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج حاصله از 17 عنصر مورد بررسی در بافت نرم نمونه ها (Al، Br، Ca، Cl، Cr، Fe، K، Mg، Mn، Na، O ، P ، S، Si، Sr ، Ti و Zn) در مورد P، Fe، Br و O اختلاف معنی داری بین ایستگاههای نمونه برداری مشاهده گردید. از 14 عنصر اندازه گیری شده در صدف نمونه ها (Al، Br، Ca، Cl، Cu، Fe، Mg، Mn، Na، K ، O ، S، Si و Sr) صرفا در مورد Si اختلاف معنی داری بین ایستگاههای نمونه برداری مشاهده شد و از 14 عنصر اندازه گیری شده در رسوبات سطحی (Al، Ca، Cl، Cr، Fe، Mg، Mn، Na، Ni، K ، O ، S، Si و Ti) در مورد عناصر Na، Mg ، S ، Cl، K، Ca، Ti و Fe اختلاف معنی داری بین ایستگاههای نمونه برداری مشاهده گردید. در هر یک از موارد مزبور ترتیب تجمع عناصر در ایستگاهها مشخص گردید و علل احتمالی این تفاوت ها مورد بررسی قرار گرفت. به منظور گروه بندی عناصر از نقطه نظر میزان تجمع در رسوبات ، بافت نرم و صدف نمونه ها از آنالیزهای چند متغیره (آنالیز خوشه ای و آزمون تحلیل مولفه اصلی) استفاده گردید. با توجه به نتایج حاصله می توان اظهار نمود که گونه مورد نظر به دلایل مختلف کاندید مناسبی برای معرفی به عنوان پایشگر زیستی برخی عناصر در منطقه مطالعاتی می باشد.