بررسی مولکولی جهش ها ی اگزون 6 ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز در بیماران فنیل کتونوری از استان گیلان

Abstract

زمینه و هدف: فنیل کتونوری (PKU)، یک اختلال متابولیک است که به‌وسیله جهش‌هایی در ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز (PAH) ایجاد می‌شود. پس از تالاسمی، PKU به عنوان شایع‌ترین بیماری اتوزومال مغلوب در جمعیت ایرانی محسوب می‌شود؛ بنابراین شناسایی موتاسیون‌های عامل بیماری در این جمعیت حائز اهمیت است. مطابق پایگاه داده PAH یکی از اگزون‌هایی که دارای بیشترین تعداد آلل‌های موتانت می‌باشد اگزون 6 و اینترون‌های اطراف است. بر این اساس، این مطالعه برای شناسایی جهش‌های اگزون 6 ژن PAH در بیماران PKU استان گیلان و مقایسه آن با مطالعات انجام شده در سایر بخش‌های ایران طراحی شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، طی یک دوره یک ساله، تعداد 25 بیمار PKU و غیر خویشاوند (1 تا 21 سال) از نواحی مختلف استان گیلان شناسایی شد. پس از استخراج DNA ژنومی، شناسایی موتاسیون‌ها با استفاده از روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز-تعیین توالی صورت گرفت. یافته‌ها: جهش‌ها و پلی‌مورفیسم‌های شناسایی شده در این مطالعه به ترتیب شامل (4%) R176X و (46%) Q232Q می‌باشد. جهش R176X در 1 بیمار به‌صورت هموزیگوت مشاهده شد. این بیمار فنوتیپ mHPA داشته و والدین بیمار خویشاوند درجه سوم بودند. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه در این مطالعه جهش R176X تنها در 4 درصد کروموزوم‌ها یافت شده است، بدست آوردن طیف کامل موتاسیون‌های ژن PAH در بیماران PKU استان گیلان نیازمند بررسی 12 اگزون دیگر می‌باشد. به‌علاوه با در نظر گرفتن تفاوت­ طیف جهش­های ژن PAH در بخش­های مختلف ایران، می‌توان با انجام مطالعات جامع در مناطق مختلف ایران، جهش­های خاص هر منطقه را شناسایی کرد و به‌منظور پیشبرد اهداف پیشگیرانه و درمانی آینده از آن‌ها بهره برد.