بررسی فراوانی بیماران بستری ناشی از واکنش دارویی در بیمارستان شهید صدوقی یزد طی سالهای 1390 تا 1394

Abstract

زمینه و هدف: واکنش‌های نا خواسته دارویی به هرگونه واکنش ناخواسته به‌دنبال مصرف داروها اطلاق می‌شود. این واکنش‌ها شایع هستند و می‌توانند در بعضی موارد خطرناک و کشنده باشند. با توجه به اهمیت و شیوع این عوارض و اینکه مطالعه‌ای در این زمینه در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد انجام نشده بود، این مطالعه با هدف بررسی فراوانی موارد واکنش دارویی در بیماران بستری شده در بیمارستان شهید صدوقی یزد که بزرگ‌ترین بیمارستان آموزشی شهر یزد می‌باشد انجام گردید. روش کار: در یک مطالعه توصیفی مقطعی و گذشته‌نگر، پرونده کلیه بیمارانی که با تشخیص واکنش دارویی در بیمارستان شهید صدوقی یزد طی سال‌های 1390 تا 1394 بستری شده بودند بررسی شدند و اطلاعات حاصل از بررسی پرونده‌ها همچون سن، جنس، علائم بالینی، مدت بستری و داروهای مصرفی در جدول جمع آوری داده‌ها ثبت شد. تشخیص نوع واکنش دارویی با نظر یک فوق تخصص آلرژی بر اساس علائم بالینی ثبت شد و اطلاعات به دست آمده سپس تحت آنالیز آماری قرار گرفت. یافته‌ها: از 154 مورد بیمار بستری شده با واکنش دارویی در طی سال‌های 1390 تا 1394، 77 مورد (50 درصد) بستری، مربوط به آلرژی دارویی، 13 مورد (4/8 درصد) عارضه دارویی و 64 مورد (6/41 درصد) مسمومیت دارویی بودند. از نظر شیوع، 78 بیمار (6/50%) مذکر و 76 بیمار (4/49%) مؤنث بودند. تفاوتی بین جنس مذکر و مؤنث در موارد بستری وجود نداشت. موارد بستری در گروه سنی زیر 6 سال 64 بیمار (6/41%)، 6 تا 14 سال 28 بیمار (2/18%) و بالای 14 سال 62 بیمار (3/40%) بستری شدند. از نظر سنی در گروه سنی زیر 6 سال و بالای 14 سال این عوارض شایع‌تر بودند. شایع‌ترین داروهای عامل واکنش دارویی ضد تشنج‌ها بودند (2/31 درصد) که از این دسته لاموتریژین شایع‌ترین دارو (6/15 درصد) بود. در آلرژی دارویی افزایش حساسیت نوع Ι، 12 بیمار (8/7 درصد) و نوع П موردی یافت نشد. نوع Ш، 9 بیمار (8/5 درصد) و نوع Ⅳ، 56 بیمار (8/36 درصد) را شامل می‌شد. متأسفانه 5 مورد مرگ به دنبال واکنش دارویی گزارش شد. میزان موارد بستری به‌دلیل واکنش دارویی طی سال‌های 1390 تا 1394 رو به افزایش بود. نتیجه‌گیری: واکنش دارویی در بیمارستان شهید صدوقی شایع بودند. از آنجایی‌که بیشتر واکنش‌های ناخواسته دارویی قابل پیش‌بینی هستند می‌توان با آگاهی دادن به بیماران در چگونگی مصرف دارو و همچنین آگاهی در مورد عارضه‌های داروی تجویز شده و مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز علائم ابتدایی این عوارض از رخ دادن واکنش‌های شدید دارویی جلوگیری کرد.