بررسی کفایت روانسنجی پرسشنامه DELES در ارزیابی محیط یادگیری آموزش مجازی در آموزش عالی در دانشجویان کارشناسی ارشد مجازی آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران

Abstract

چکیده زمینه و هدف: ارزیابی محیط‌های آموزشی، کلید رسیدن به برنامه درسی دانشجو محور با کیفیت بالا است؛ به منظور هدایت چنین ارزشیابی استفاده از یک ابزار جامع، معتبر و پایا ضروری است. برای اندازه‌گیری محیط و فضای حاکم بر آموزش از الگوهای متفاوتی استفاده می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسش‌نامه Distance education learning environments survey (DELES) در ارزیابی محیط یادگیری آموزش مجازی در آموزش عالی در دانشجویان کارشناسی ارشد مجازی آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران طراحی شده است. روش کار: این پژوهش ازنوع توصیفی ـ تحلیلی است که با استفاده ازپرسش‌نامه DELES به روش سرشماری بر روی 150نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد مجازی آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام گرفت. در این مطالعه بعد از ترجمه و بار ترجمه پرسش‌نامه به بررسی روایی محتوایی و صوری پرسش‌نامه با استفاده از نظرات 20 نفر از متخصصین آشنا با آموزش بالینی، روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تائیدی، پایایی ثبات از طریق آزمون - بازآزمون و پایایی همسانی درونی پرداخته شد. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه‌ها وارد نرم افزار آماری SPSS 16 شده و با انجام آزمون‌های آماری تعیین ضرایب همبستگی،آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته‌ها: ازمیان 150 نفردانشجو، تعداد 104 نفر پرسش‌نامه را بطور کامل تکمیل کردند (میزان پاسخ دهی 70% درصد بود). ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 937/0 و برای حیطه‌ها بین 78/0 تا 93/0 بود. نتایج آزمون بازآزمون نشان‌دهندۀ ثبات پرسش‌نامه بود. میانگین امتیاز نهایی پرسش‌نامه 83/17±10/77 (64%) از 120 محاسبه شد. روایی صوری پرسش‌نامه مورد تأئید قرار گرفت. میانگین روایی محتوایی از بعد نسبت (CVR) 30/0 و روایی محتوایی از بعد شاخص (CVI) 42/0 محاسبه شد. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد، که در تحلیل عاملی تأئیدی مقدار KMO، 856/0 بدست آمد و تست بارتلت معنی دار شد (0001/0≤P). تحلیل عاملی تأییدی با چرخش واریماکس 7 عامل را با مقدار 73.73% واریانس را توصیف می‌کردند. زیر شاخه‌ها همگنی خوبی را نشان دادند و تحلیل عاملی اکتشافی برازش قابل قبولی را برای مدل 7 عاملی نشان داد. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها، نسخه فارسی نهایی پرسش‌نامه DELES ابزاری پایا و معتبر شده است که می‌تواند برای مقاصد تحقیقاتی، آموزشی و عملی برای ارزیابی محیط یادگیری آموزشی مجازی استفاده شود.