بررسی دیالیز صفاقی سرپایی دایم به عنوان روشی جهت درمان جای‌گزینی نارسایی مزمن کلیوی(گزارش 37 مورد در مرکز پزشکی شهید هاشمی‌نژاد)

Abstract

دیالیز صفاقی سرپایی یک روش درمانی در درمان بیماران با نارسایی غیر قابل برگشت کلیوی می‌باشد که در بسیاری از کشورها، توسعه یافته و در کشور ما نیز این روش درمانی به تازگی در ابعاد گسترده‌تری به کار گرفته شده است. هدف از این مطالعه بررسی کارایی درمان دیالیز صفاقی دایم در ایران، در بیمارانی که از این درمان بهره‌مند می‌شوند و نیز بررسی عوارض جراحی و غیر جراحی در بیماران و علل خروج آن‌ها از درمان مورد نظر بوده است. در این مطالعه توصیفی و گذشته‌نگر بیماران از نظر جنس، سن و علت(اتیولوژی) بیماری اولیه و دلایل انتخاب بیماران برای این نوع درمان نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این پژوهش در فاصله زمانی دی ماه 1375 تا دی ماه 1382 روی 37 بیمار که با روش درمانی دیالیز صفاقی دایم در مرکز هاشمی‌نژاد مورد درمان قرار گرفته بودند انجام شد و اطلاعات از پرونده‌ها استخراج گردید. از 37 بیمار 13 نفر زن و 24 نفر مرد بودند و محدوده سنی آن‌ها 75-16 سال بود. از این گروه 17 نفر به دنبال نفروپاتی دیابتی، 8 نفر گلومرولونفریت مزمن، 5 نفر نفرواسکلروز هیپرتانسیو، 3 نفر آمیلوییدوز، 2 نفر رفلاکس نفروپاتی و 2 نفر به علت نامعلوم دچار ESRD شده بودند. دلیل انتخاب بیماران برای استفاده از این روش در 20 بیمار Negative selection یعنی اشکال در وضعیت عروقی و عدم امکان انجام شدن همودیالیز یا پیوند کلیه ، در 9 مورد سن بالا و سابقه بیماری ایسکمیک قلب و انفارکتوس میوکارد و در 5 نفر درخواست خود بیماران بوده است. در 3 نفر نیز در مراکز دیگر کاتتر گذاشته شده بود و جهت دیالیز صفاقی سرپایی دایم(CAPD) به بخش معرفی شده بودند. کوتاه‌ترین زمان درمان 1 هفته و طولانی‌ترین زمان 5 سال بود. در 3 مورد مرگ در رابطه با این درمان به طور مستقیم رخ داده بود که علت آن ابتلا به پریتونیت شدید و عدم پاسخ به درمان بوده است. در حال حاضر از 37 مورد، 13 مورد هنوز تحت درمان می‌باشند، در 3 مورد قطع درمان به دلیل اختلال کاتتر و 4 مورد تقاضای خود بیمار، 8 مورد پریتونیت، 4 مورد پیوند کلیه، 3 مورد اختلالات اولترافیلتراسیون و 3 مورد مرگ صورت گرفته بود. نتایج به دست آمده از این مطالعه گزارش‌های قبلی که CAPD‌ را درمان غیر عملی در کشورهای در حال توسعه معرفی کرده‌اند تائید نمی‌کند و نشان می‌دهد که در حضور یک روش استریل و آموزش صحیح، درمان فوق در گروه بیماران دیابتیک و قلبی عروقی به عنوان یک روش کوتاه مدت قبل از پیوند کلیه، انتخابی است. دلایل عمده قطع درمان شامل پریتونیت، عوارض جراحی و خستگی از ادامه درمان بوده است.