شاخص‌های آنتروپومتریک، نمایه توده بدون چربی و ارتباط آن با عملکرد ریوی در بیماران COPD

Abstract

زمینه و هدف: کاهش وزن و تحلیل ماهیچه مشکلات شایع تغذیه ای در بیماران COPD ( Chronic Obstructive Pulmonary Disease ) هستند که با افزایش ناتوانی، کاهش قدرت و حجم ماهیچه های اسکلتی و تنفسی همراه شده و بر عملکرد ریه و کیفیت زندگی این بیماران اثرات زیانباری به جا می گذارد. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی شاخص های آنتروپومتریک، نمایه توده بدون چربی و ارتباط آن با عملکرد ریوی در بیماران COPD مراجعه کننده به مجتمع آموزشی-درمانی حضرت رسول اکرم(ص) تهران بود. روش کار: این مطالعه مقطعی شامل 63 بیمار COPD با میانگین سنی ( SD ) 4/9 ± 6/67 بود که در مراحل 2 تا 4 بیماری قرار داشتند. اندازه گیری شاخص های آنتروپومتریک شامل BMI ( Body Mass Index )، TSF ( Triceps Skin-fold Thickness )، MAMC ( Mid Arm Muscle Circumference ) بود که مبنای طبقه بندی آن ها بر اساس پرسنتایل بود. شاخص دیگر اندازه گیری شده FFMI ( Fat-Free Mass Index ) بود که توسط بیوالکتریک ایمپدانس اندازه گیری شد. برای اندازه گیری فاکتورهای تنفسی FEV1 ( Forced Expiratory Volume in 1 Second )، FVC ( Forced Vital Capacity )، VC ( Vital Capacity )، FEV1/ FVC از اسپیرومتری استفاده شد. برای بررسی ارتباط شاخص های آنتروپومتریک و FFMI با مراحل بیماری از آزمون آماری Fisher`s Exact Test استفاده شد. با استفاده از آزمون Correlation Coefficient Pearson`s همبستگی شاخص های اندازه گیری شده با هریک از فاکتورهای تنفسی بررسی شد. نرم افزار 12 SPSS قابل اجرا در ویندوز XP 2003 جهت تجزیه و تحلیل آماری داده ها استفاده شد. یافته‌ها : کاهش وزن، تحلیل توده ماهیچه و توده چربی در تمام مراحل بیماری مشاهده شد. کاهش نمایه توده بدن و تحلیل توده ماهیچه افزایش معنی داری را با بدتر شدن وضعیت بیماری نشان داد MAMC (02/0 P = )، BMI (04/0 P = ). در ارزیابی همبستگی شاخص های آنتروپومتریک و FFMI با فاکتورهای تنفسی، نتایج همبستگی معنی داری بین BMI (2/0 r = ، 02/0 P= )، MAMC (2/0 r = ، 03/0 P= ) با FEV1 نشان دادند. نتیجه گیری: کاهش وزن، تحلیل توده ماهیچه و چربی در بسیاری از بیماران همراه با افزایش شدت بیماری مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اندازه گیری شاخص های مختلف آنتروپومتریک (ماهیچه دور میانه بازو MAMC ، چین پوستی عضله سه سر TSF ) علاوه بر نمایه توده بدن ( BMI )در ارزیابی روتین بیماران COPD ، اطلاعات بیشتری برای نشان دادن تخلیه تغذیه ای و تغییرات ترکیب بدن که معمولاً در این بیماران رخ می دهد، فراهم می کند .