بررسی تشنج پایدار در بیماران بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص)

Abstract

زمینه و هدف: تشنــج پایدار، شایع‌تریــن اورژانــس اعصاب کودکان می‌باشــد که شدت و عوارض آن، طیف وسیعی را در بر می‌گیرد. بیمارانی که به بخش مراقبت‌های ویژه کودکان منتقل می‌شوند، عموماً در شدیدترین قسمت این طیف واقع هستند. بنابراین اطلاعات بدست آمده از بیماران بستری در این بخشها، می‌تواند رهنمودهایی را بدست دهد که به کمک آنها بتوان استراتژی‌های مناسبی را جهت کاهش شدت و عوارض تشنج پایدار یافت. هدف از این مطالعه، بررسی اتیولوژی و عوامل تأثیرگذار بر وقوع تشنج پایدار، سیر بیماری و مرگ و میر ناشی از آن در بیماران بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان بود. روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی ـ توصیفی گذشته‌نگر، پرونده‌های 134 کودک(یک ماهه تا 12 ساله) که با تشخیص تشنج پایدار(Status epilepticus) در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) بستری شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. سن، اتیولوژی تشنج پایدار، عوامل تاثیر گذار بر بروز تشنج پایدار(از قبیل وجود آبنورمالیته قبلی عصبی) و سیر آن و همچنین مورتالیته این کودکان تعیین گردید. برای تعیین متغیرهای کمی، از میانگین ± انحراف معیار و متغیرهای کیفی، از آنالیز آماری 2χ (کای دو) استفاده شد. یافته‌ها: میانگین سنی بیماران، 5/40±8/40 ماه بود. شایع‌ترین سن بروز تشنج پایدار، زیر 2 سال بود و 45% از کل کودکان، در این رده سنی قرار داشتند. از تعداد 134 کودک، 115 نفر(85%) با اولین حمله تشنج پایدار و 19 نفر(15%)، با عود تشنج پایدار بستری شده بودند. گروه علامتدار حاد(Acute symptomatic) با 37 بیمار(7/27%)، شایع‌ترین اتیولوژی و گروه آنسفالوپاتی پیشرونده با 10 نفر(7/7%)، کمترین عامل زمینه‌ای برای بروز تشنج پایدار را تشکیل می‌دادند. 42 کودک(3/31%) دچار تشنج پایدار مقاوم(Refractory status epilepticus) بودند. 3/40%(134/54) از کل کودکان مبتلا به تشنج پایدار، از نظر عصبی قبل از حمله تشنــج غیر طبیعــی بوده‌اند، که ایــن نشانگــر ارتباط معنی‌داری(01/0p<) بین معاینه عصبی غیرطبیعی قبل از حمله و وقوع تشنــج پایدارمی‌باشــد. همچنیــن ارتباط معنی‌داری(001/0p<) بین بالا رفتــن سن کودک و بروز تشنــج پایدار در زمینه معاینه عصبی غیر طبیعی وجود داشت. 25 نفر(6/18%) از 134 بیمار مبتــلا به تشنج، فوت نمودند. 12 نفر(50 % ) از این عده به گروه علامتدار حاد(Acute symptomatic)، 10 نفر(4/38%) به گروه علامتدار مزمن (Remote symptomatic)، 2 نفر(6/7%) به گروه ایدیوپاتیک و تنها یک نفر(8/3%) به گروه تب و تشنج پایدار تعلق داشتند. نتیجه‌گیری: کودکان زیر 2 سال بیش‌ترین تعداد را در بین رده‌های سنی مورد مطالعه داشتند. نوع علامتدار حاد ومزمن شایع‌ترین اتیولوژی تشنج پایدار را درکودکان مورد مطالعه تشکیل می‌دادند. در کودکانی که دچار آبنورمالیته قبلی سیستم عصبی بودند، احتمال وقوع تشنج پایدار بیش‌تر بود و بیش‌ترین تعداد مرگ و میر مربوط به گروه علامتدار حاد بود.