تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب، افسردگی و علائم جسمانی بیماران مبتلا به آسم

Abstract

زمینه و هدف: در این پژوهش به بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) (Mindfulness-Based Cognitive Therapy) بر اضطراب، افسردگی و علائم جسمانی بیماران آسم پرداخته شده است. آسم یکی از بیماری‌های سایکوسوماتیک می‌باشد که اضطراب و افسردگی به عنوان عامل آغازگر و یا تشدید کننده‌ی این بیماری محسوب می‌شود. با توجه به این موضوع درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی به منظور کاهش اضطراب و افسردگی و به دنبال آن کاهش علائم جسمانی این بیماران به کار گرفته شد.

روش کار: طرح پژوهشی از نوع آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه است. برای این منظور از بیماران زن 50-20 سال مبتلا به آسم خفیف تا متوسط، مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر اصفهان که بین یک تا سه سال از بیماری آن‌ها می‌گذشت و تحت درمان دارویی بودند، نمونه گیری در دسترس انجام شد و 26 نفر انتخاب شدند. بیماران به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد که شامل پرسش نامه افسردگی بک، پرسش نامه ی اضطراب بک و زیر مقیاس عملکرد تنفسی از پرسشنامه‌ی کیفیت زندگی بیماران آسم (AQLQ) (Asthma Quality of Life Questionnaire) بود. گروه آزمایش تحت شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به مدت 8 جلسه ی گروه درمانی 2 ساعته ی هفتگی قرار گرفت و گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکرد.

یافته‌ها: بعد از اتمام مداخلات از هر دو گروه پس-آزمون گرفته شد و نتایج مورد تحلیل آماری کوواریانس توسط برنامه‌ی SPSS 21 قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر معنادار بودن آزمون‌های آماری بود (05/0>p).

نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش اضطراب و افسردگی و علائم جسمانی در مرحله پس-آزمون در بیماران مبتلا به آسم شده است.