اندازه‌گیری دوز جذبی کلیه‌ها، کبد، مثانه و تخمدان در آزمایش سنتی گرافی کلیه با رادیو داروهای 99mTc-EC و 99mTc-DTPA با استفاده از فنتوم به روش دوزیمتری ترمولومینسانس

Abstract

زمینه وهدف: هدف از این مطالعه اندازه‌گیری دوز رسیده به کلیه‌ها، مثانه، کبد و تخمدان در سنتی گرافی کلیه با رادیو داروی(Ethylene dicysteine-99mTc (99mTc-EC و مقایسه آن با دوز رسیده از رادیو داروی(99mTc -Dietheylne Triamine Penta-Acid)99mTc-DTPA می‌باشد، که به طور متداول در سنتی گرافی کلیه از آن استفاده می‌شود.روش کار: این مطالعه از نوع کاربردی می‌باشد. در این پژوهش ابتدا از یک فنتوم آب با ابعاد هندسی مشابه بدن، متشکل از قسمت‌های تنه و شکم استفاده شد. در داخل قسمت‌های شکم و تنه، فنتوم‌های کلیه، کبد، مثانه و تخمدان از جنس Perspex با ابعاد استاندارد مطابق با دستورالعمل 23 ICRP ساخته و در داخل فنتوم شکم و تنه قرار گرفت. برای دوزیمتری از 30 تراشه مکعبی شکل لیتیم فلوراید دوزیمتر ترمولومینسانس (100TLD-) استفاده گردید. دوز رسیده به کلیه‌ها، کبد، مثانه و تخمدان‌ها با توزیع مقادیر متفاوت از رادیو داروهای 99mTc-EC و 99mTc-DTPA که در کلینیک از آن‌ها استفاده می‌شود، در قسمت‌های مختلف فنتوم قرار داده شده و دوز جذبی اندام و نیز دوز سطحی در ناحیه هر اندام اندازه‌گیری شد. سپس با اندازه‌گیری دوز جذبی پوست در نواحی کلیه‌ها، کبد، مثانه و تخمدان‌ها در 20 بیمار زن (10 بیمار برای هر رادیو دارو) تحت اسکن کلیه، دوز جذبی اندام‌های مذکور با استفاده از نتایج به دست آمده از فنتوم محاسبه گردید. در این طرح، نتایج با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS V.16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ به طوری که ابتدا با استفاده از آزمون One-sample Kolmogorov-Smirnov نرمال بودن توزیع داده‌ها بررسی شد و سپس با استفاده از آزمون آماری t-test مقایسه‌ای بین مقادیر میانگین دوز جذبی بین دو گروه از بیماران تحت اسکن کلیه با دو رادیو دارو انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج اندازه‌گیری دوز سطح پوست و دوز جذبی کلیه‌ها، کبد، مثانه و تخمدان هاارتباط خطی خوبی را با یکدیگر نشان می‌دادند. همچنین رابطه بین دوز جذبی و دوز سطح پوست اندام‌های مذکور با اکتیویته کل به کار رفته به صورت خطی تغییر می‌کرد. دوز جذبی محاسبه شده اندام‌های مورد نظر با رادیو داروهای 99mTc-EC و 99mTc-DTPA عبارتند از:الف: برای مثانه به ترتیب mrad/mCi 74/0 ±91/2 و mrad/mCi 98/0±42/4 بود (٠٠١/٠p=).ب: برای کبد برای به ترتیب mrad/mCi 019/0± 58/1و mrad/mCi 44/0± 44/2 بود (٠٠٠/٠p=).ج: برای کلیه چپ در اسکن به ترتیب mrad/mCi 14/0±60/2 و، mrad/mCi 93/0± 11/4 بود (٠٠٠/٠p=).د: برای کلیه راست در اسکن به ترتیب mrad/mCi 036/0±67/2 و، mrad/mCi 06/1± 04/4 بود(٠٠٣/٠p=).ه: و برای تخمدان ها نیز به ترتیب mrad/mCi 025/0±62/1 و ، mrad/mCi 28/0± 55/2 بود (٠٠٠/٠p=).نتیجه‌گیری:�به طورکلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که در بیماران تحت اسکن کلیه با رادیو داروی 99mTc-EC دوز جذبی کلیه‌ها، کبد، مثانه و تخمدان‌ها در مقایسه با دوز جذبی از رادیو داروی 99mTc-DTPA به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر است. رادیو داروی 99mTc-EC با توجه به مزایای دیگری مانند سهولت تهیه، کم هزینه بودن، برداشت کبدی ناچیز، دفع کلیوی سریع و تصاویر با کیفیت بالا که نسبت به رادیو داروی99mTc-DTPA دارد، می‌تواند به عنوان رادیو داروی مناسب در اسکن رادیوایزوتوپی کلیه در بخش‌های پزشکی هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.