بررسی عوامل موثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و شادکامی در زنان

Abstract

زمینه و هدف: رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت یکی از معیارهای عمده تعیین‌کننده سلامت بشری و راهی به منظور رسیدن به کیفیت زندگی بهتر است. سلامت زنان تضمین‌کننده سلامت کودکان و خانواده می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل موثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و شادکامی در زنان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی جنوب شهر تهران طراحی و انجام شد. روش کار: این مطالعه توصیفی تحلیلی با مشارکت 461 نفر از زنان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی جنوب شهر تهران در سال 1396 انجام شد. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای و چند مرحله‌ای انجام شد. متناسب با حجم مراجعان هر مرکز، وزن برای آن در نظر گرفته و پس از انتخاب مراکز به روش سیستماتیک از میان مراجعان هر مرکز در طول یک هفته و در مجموع در طول یک ماه نمونه‌ها جمع‌آوری شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و مرتبط با سلامت آن‌ها، پرسشنامه رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و پرسشنامه شادکامی آکسفورد بود که به روش خود ایفا تکمیل گردید. برای تحلیل داده‌ها از شاخص‌های توصیفی و آزمون‌های استنباطی و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شد. سطح معنی‌داری برای این مطالعه 05/0>p در نظر گرفته شد. یافته‌ها: اکثریت افراد شرکت‌کننده (55%) 257 نفر درگروه سنی بین 40-25سال قرار داشتند. میانگین و انحراف معیار همه ابعاد رفتارهای ارتقاء دهنده سلامتی با افزایش سن، کاهش می‌یافت. متغیرهای وضعیت اقتصادی، تحصیلات، بعد خانوار و وضعیت تاهل با متغیر شادکامی ارتباط معنی‌داری نشان دادند. زنانی که وضعیت اقتصادی خود را "کاملاً کفاف زندگی را می‌دهد" توصیف نمودند، نمره بهتری از رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت را نسبت به سایر گروه‌ها کسب نمودند (14/19± 97/46). کمترین میانگین و انحراف معیار شادکامی مربوط به زنان بازنشسته (65/ 19±55/23) بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از مطالعه، متغیرهای سن، وضعیت اقتصادی، تحصیلات و برخی عوامل جمعیت شناختی به طور قابل ملاحظه‌ای با رفتارهای ارتقاء‌دهنده سلامت و میزان شادکامی زنان ارتباط داشت. همچنین، میانگین پایین نمره شادکامی با میانگین پایین ابعاد رفتارهای ارتقاء‌دهنده سلامت رابطه مستقیم نشان داد. پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزان و سیاستگزاران حوزه سلامت برای ارتقاء میزان شادکامی زنان از طریق بهبود رفتارهای ارتقاء‌دهنده سلامت اقدام نمایند.