مقایسه اثربخشی درمان سوءمصرف مواد مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSAT) و تحریک از طریق جریان الکتریکی مستقیم (tDCS) بر بهبود کارکردهای اجرایی نوجوانان با اختلال مصرف مواد

Abstract

زمینه و هدف: سوءمصرف مواد یکی از شایع­ترین و پرهزینه­ترین مشکلات سلامتی در جهان امروز است. درمان پزشکی استاندارد اغلب علاج بخش نیست و عود بیماری متداول است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه اثربخشی تحریک از طریق جریان الکتریکی مستقیم (TDCS) و درمان سوءمصرف مواد مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSAT) بر بهبود کارکردهای اجرایی نوجوانان با اختلال مصرف مواد است. روش کار: طرح پژوهش حاضر آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. تعداد 60 نوجوان پسر (21-18 سال) دارای اختلال مصرف مواد، با درنظر گرفتن ملاک­های ورود و خروج انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه درمان تحریک الکتریکی با جریان مستقیم (20 نفر)، درمان سوءمصرف مواد مبتنی بر ذهن آگاهی (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) تخصیص یافتند. برای جمع آوری داده­ها از آزمون­های نوروسایکولوژی ان بک، دسته­بندی کارت­های ویسکانسین، آزمون تکانشی بارت و آزمون برو/نرو استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته همراه با اندازه­گیری مکرر در SPSS.22 اجرا گردید. یافته ­ها: نتایج نشان داد که هم درمان تحریک با جریان الکتریکی مستقیم و هم درمان ذهن آگاهی در مقایسه با گروه کنترل منجر به بهبود کارکردهای اجرایی نوجوانان با اختلال مصرف مواد شده است (05/0>p). همچنین بین دو روش درمانی بکار گرفته شده تفاوت معناداری مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: تحریک با جریان الکتریکی مستقیم و درمان ذهن آگاهی به عنوان مداخلات موثر می­توانند جهت بهبود کارکردهای شناختی افراد با اختلال مصرف مواد به کار گرفته شوند.