مقایسه شاخص‌های کمی و کیفی مجلات علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایران با مجلات علمی- پژوهشی برگزیده کشور در طی سال‌های 88- 1386

Abstract

زمینه و هدف: نظر به افزایش روزافزون تولیدات علمی محققین علوم پزشکی اقبال گسترده­ای از مجلات علمی- پزوهشی به­عمل آمده است. در کنار افزایش کمی تعداد مجلات علمی- پژوهشی توجه، نظارت و کنترل کیفیت این مجلات از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. دانشگاه علوم پزشکی ایران در حال حاضر صاحب امتیاز 7 مجله علمی- پژوهشی به زبان­های فارسی و انگلیسی می‌باشد که این مطالعه­ با هدف ارزیابی وضعیت برخی شاخص­های کیفی و کمی در این مجلات و نیز مقایسه آن­ها با مجلات برگزیده علمی- پژوهشی کشور در طی سال­های اخیر به­انجام رسیده است تا بتوان با شناسایی نقاط ضعف و قوت این مجلات در راستای ارتقای سطح کیفی و عیار آن­ها برنامه‌ریزی و حرکت نمود.روش کار: این پژوهش کاربردی به روش مقطعی تحلیلی (Analytical cross-sectional) و بر روی تمامی مجلات دارای امتیاز علمی- پژوهشی منتشر شده توسط دانشگاه علوم پزشکی ایران در فاصله زمانی سال­های 88-1386 به انجام رسید. این نشریات شامل 5 مجله فارسی زبان و 2 مجله انگلیسی زبان (مجموعاً 40 شماره) بودند و جهت مقایسه ­5 مجله نیز به­عنوان مجلات علمی- پژوهشی برتر کشور در جشنواره­ رازی طی سال­های 88- 1386 در گروه دیگر (مجموعاً 24 شماره) مورد بررسی قرار گرفتند. در این مقایسه­ها، شاخص­های کیفی و کمی متعددی مورد ارزیابی قرار گرفت. از آزمون‌های Independent t-test و Mann-Whitney U-test و SPSS V.17 استفاده شد.یافته­ها: در اکثر مجلات دانشگاه علوم پزشکی ایران مطالعات مقطعی- تحلیلی و توصیفی بیشترین فراوانی انواع مطالعات منتشر شده را داشتند و اختلاف آماری معنی­داری با گروه مجلات برگزیده از این نظر دیده می­شد (05/0>p). میانگین زمان سپری شده از پذیرش تا چاپ مقالات در نشریات منتخب جشنواره رازی در حدود 5/3 ماه است که دو نشریه مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران و مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران به­ترتیب با میانگینی معادل 10 و 5/10 ماه به­طور معنی­داری زمانی طولانی­تر را در این پروسه طی می‌کنند (هر دو 001/0>p). نتیجه­گیری: در مطالعه حاضر نقاط ضعف و قوت هر یک از مجلات وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران مورد بررسی قرار گرفت. به­نظر می­رسد با اصلاح مواردی همچون درصد مقالات همان سازمان، درصد مقالات ماحصل طرح پژوهشی و کارآزمایی­های بالینی، زمان داوری و انتشار مجلات می­توان در راستای ارتقای کیفی این مجلات گام برداشت. همچنین تلاش جهت نمایه شدن مجلات در اندکس­های معتبری چون ISI و MEDLINE می­تواند توجهات بسیاری از محققین داخل و خارج از کشور را برای ارسال مقالات با کیفیت به مجلات وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران معطوف نماید.