اثر ترمیمی لاکتوباسیلوس پلانتاروم جداشده از پنیر سنتی ایران بر زخم معده ناشی از اسید استیک در موش صحرایی

Abstract

زمینه و هدف: پروبیوتیک‌ها، کشت میکروارگانیسم‌های زنده­ای است که اگر به تعداد کافی مصرف شوند- با حفظ تعادل جمعیت میکروبی بومی روده- روی سلامت مصرف کننده اثرات مطلوبی می­گذارند. یکی از مهم‌ترین گروه­های پروبیوتیک­، باکتری­های لاکتیک اسید هستند، که به طور معمول در مایه محصولات لبنی استفاده می‌شوند. عمل باکتری­های لاکتیک اسید وابسته به گونه و سویه خاص می‌باشد و بستگی به میزان کافی باکتری حاضر در روده­ها دارد. پیچیدگی در شناسایی و طبقه‌بندی سویه­ها، به دلیل آنکه منافع فقط ممکن است متعلق به سویه­های خاص باشد، تحقیقات را مشکل کرده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر پروبیوتیک سویه لاکتوباسیلوس پلانتاروم جداشده از پنیر سنتی ایران بر ترمیم زخم معده می‌باشد. روش کار: این مطالعه از نوع تجربی بوده که در آن 22 سویه لاکتوباسیل جدا شده از محصولات لبنی سنتی ایران که توانایی رشد و بقاء در سیستم گوارشی آن‌ها در مطالعات قبلی بررسی شده بود، از نظر تولید اگزو‌پلی ساکارید با روش فنل سولفوریک بررسی شدند. لاکتوباسیلوس پلانتاروم که اگزوپلی‌ساکارید تولیدی بالایی داشت انتخاب گردید. برای بررسی اثر این پروبیوتیک، موش­های صحرایی نر از نژاد ویستار به گروه­های تجربی، کنترل و کنترل منفی تقسیم شدند. موش­ها پس از تحمل بیست و چهار ساعت گرسنگی، تحت عمل جراحی قرار گرفتند. زخم معده توسط 12/0 میلی­لیتر اسیداستیک (60% v/v) ایجاد شد. یک روز پس از جراحی گروه­های تجربی، روزانه ماده تلقیح شامل cfu/day 1010×١ لاکتوباسیلوس پلانتاروم محلول در شیر، گروه­های کنترل شیر استرلیزه و کنترل منفی نرمال سالین به­ طریقه گاواژ برای چند روز متوالی دریافت کردند. موش­ها پنج و چهارده روز پس از ایجاد زخم معده کشته، معده آن‌ها خارج و ابعاد زخم (میلی­متر مربع) محاسبه شد. پس از بافت­شناسی، میزان اثر این پروبیوتیک بر ترمیم زخم معده در هر موش تعیین گردید. آنالیز داده­ها توسط نرم افزار SPSS انجام ، و نتایج آزمایش­ها به صورت Mean ± SEM گزارش شد. یافته­ها: لاکتوباسیلوس پلانتاروم ابعاد زخم را نسبت به دو گروه کنترل و کنترل منفی به­طور معنی­داری کاهش و ترمیم زخم معده را افزایش داد. بررسی مطالعات بافت شناسی در روز پنجم نشان دهنده کاهش معنی­دار میزان نوتروفیل­ها در واحد سطح(001/0 p< ) و افزایش ماکروفاژها و فیبروبلاست­ها بود(001/0 p< ). همچنین در روز چهاردهم در میزان نوتروفیل­ها، ماکروفاژها و فیبروبلاست­ها کاهش معنی­دار(001/0 p< ) مشاهده شد. نتیجه­گیری: لاکتوباسیلوس پلانتاروم دارای اثر ترمیمی قابل­ملاحظه بر زخم معده ناشی از اسید استیک در موش صحرایی می‌باشد.