بررسی فراوانی سنگ‌های صفراوی در سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفراوی بیماران بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) طی سالهای 83-1379

Abstract

زمینه و هدف: سنگ‌های صفراوی، شایع‌ترین اختلال در سیستم صفراوی می‌باشند که مشکلات اقتصادی و بهداشتی فراوانی را در اکثر کشورهای جهان به همراه دارند. در دو دهه اخیر توجهات زیادی به عوامل خطر و نیز فاکتورهای اپیدمیولوژیک سنگ صفراوی معطوف شده است و سونوگرافی دراین بین، نقش مهمی را ایفا می‌نماید؛ هرچند امروزه شیوع و اپیدمیولوژی این بیماری به دنبال تغییر در روشهای زندگی و صنعتی شدن جوامع، رو به تغییر است. ازاین‌رو، این مطالعه با هدف بررسی فراوانی سنگ‌های صفراوی در سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفراوی بیماران بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) شهر تهران و نیز بررسی علایم و یافته‌های این افراد به انجام رسید. روش بررسی: این مطالعه به روش مشاهده‌ای مقطعی (cross-sectional) بر روی 1312 بیمار بستری در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) شهر تهران که طی سالهای 83-1379 تحت سونوگرافی کیسه صفرا و مجاری صفراوی قرار گرفته بودند، به انجام رسید. از این تعداد، در 420 نفر سنگ صفراوی تشخیص داده شد. در این افراد، متغیرهای دموگرافیک از قبیل سن، جنس و علایم بالینی و همچنین یافته‌های آزمایشگاهی و سونوگرافی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها توسط نرم افزار آماری (version13) SPSSمورد آنالیز قرار گرفتند و در آنالیز تحلیلی از آزمون Chi-square استفاده شد. یافته‌ها: درصد فراوانی سنگ صفراوی در مطالعه حاضر، 32% (420 بیمار از 1312 نفر) برآورد شد. از 420بیمار داری سنگ صفراوی، 316 نفر (2/75%)، زن و 104 نفر (8/24%)، مرد بودند و میانگین سنی این افراد، 21/58 سال (3/14= SD) بود. شایع‌ترین شکایات بالینی در بیماران دارای سنگ صفراوی به ترتیب شامل درد ربع فوقانی راست (9/67%) و تهوع و استفراغ (8/59%) بود. همچنین در آنالیز آماری، ارتباط معنی داری بین گروه سنی بیماران با محل سنگ صفراوی (001/0=P) و درد ربع فوقانی راست شکم (000/0=P) وجود داشت. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر علاوه بر تایید شیوع بالای سنگ‌های صفراوی در زنان و نیز رده‌ سنی74- 55 سال، حاکی از وجود ارتباط بین محل وجود سنگ و نیز درد ربع فوقانی راست شکم با رده سنی بود، بطوری‌که در بیماران جوان‌تر، محل سنگ در اکثر موارد در کیسه صفرا بود، در حالی‌که در بیماران مسن‌تر، شیوع سنگ در کیسه صفرا، کاهش و در مجاری صفراوی افزایش می‌یافت.