بررسی تأثیر ماساژ بازتابی کف پا بر وضعیت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی در کودکان مبتلا به سرطان

Abstract

زمینه و هدف: سرطان علت 9 درصد از مرگ‌ومیرها را در سراسر جهان تشکیل می‌دهد. شیمی‌درمانی از مهم‌ترین درمان‌های سرطان است که به درجات مختلف، تهوع‌آور می‌باشند. مطالعات نشان‌داده‌اند اگرچه درمان‌های دارویی ضد تهوع و استفراغ سبب کم شدن حالت تهوع و استفراغ می‌شود، اما به‌طور کامل این حالات از بین نمی‌روند، بنابراین استفاده از روش‌های مکمل توأم با روش‌های دارویی جهت کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی توصیه‌شده است. ماساژ بازتابی، یکی از درمان‌های مکمل و جایگزین با قدمت طولانی است. روش کار: ابتدا با پرسش‌نامه جمعیت شناختی اطلاعات اولیه به دست آمد. بعد پرسشنامه استاندارد رودز تعدیل‌یافته برای کودکان، به آنان داده شد تا به آن‌ها پاسخ دهند. قبل از انجام شیمی‌درمانی شدت تهوع و استفراغ سنجیده شد و سپس در گروه کنترل فقط از داروهای ضد تهوع و استفراغ رایج استفاده گردید و در گروه مداخله علاوه بر درمان با داروهای استاندارد ضد تهوع و استفراغ نیم ساعت قبل از انجام شیمی‌درمانی و نیز تا پنج روز پس‌ازآن هرروز صبح ماساژ بازتابی کف پا انجام شد. پس از روز پنجم نیز شدت تهوع و استفراغ پرسشنامه استاندارد رودز در هر دو گروه سنجیده شد. یافته‌ها: نتایج مقایسه وضعیت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی در گروه مداخله و کنترل نشان می‌دهد که میانگین و انحراف معیار تهوع در گروه کنترل 917/1 ±333/4 و در گروه مداخله 332/1±866/1 بود. میانگین و انحراف معیار استفراغ در گروه کنترل 801/1 ±833/5 و در گروه مداخله 257/1±266/2 بود. همچنین میانگین و انحراف معیار عق زدن در گروه کنترل 919/1± 200/5 و در گروه مداخله 014/1±733/1 بود. تفاوت آماری معناداری بین گروه کنترل و مداخله مشاهده شد (042/0P=). نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر مشخص گردید که در هر دو گروه مداخله و کنترل؛ قبل از مداخله، دفعات، شدت و مدت مربوط به استفراغ و تهوع در بالاترین سطح قرار داشت که در گروه مداخله بعد از ماساژ بازتابی کف پا؛ وضعیت تهوع و استفراغ به‌طور معناداری کاهش پیدا کرد.