بررسی وضعیت نگهداری و هزینه مراقبت از تجهیزات پزشکی بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی ایران در سال (2000-2001)

Abstract

تجهیزات پزشکی نقش مهمی در امر تشخیص، درمان و آموزش پزشکی دارند. هر ساله میزان قابل توجهی از دستگاههای پزشکی در بیمارستانها دچار نقص فنی می‌شوند و کارآیی خودرا از دست می‌دهند بطوری که سهم عمده‌ای از هزینه‌های بیمارستانها به تهیــه و تعمیــر این تجهیـزات اختصاص می‌یابند و در نتیجه خسارتهای علمی و اقتصادی زیادی به سیستــم بهداشتی و درمانی کشور تحمیــل می‌شود. این پژوهـــش یک مطالعه مقطعی (cross–sectional) است که به منظور بررسی وضعیت نگهداری و هزینه مراقبت تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران انجام گردیده است. بدین منظور تعداد 284 مورد از دستگاهها و تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای تابعه به روش نمونه گیری طبقه‌ای با بیش از 5 سال سابقه کاری انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که توسط پرسشگر تکمیل می‌گردید و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمارهای توصیفی و استنباطی و آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که تقریباً 60 % تجهیزات پزشکی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی ایران به هیچ وجه مورد کنترل و ارزیابی توسط کارکنان واحدهای مورد بررسی قرار نگرفته بودند و در هیچ یک از بیمارستانهای مورد مطالعه، واحد نگهداری مهندسی پزشکی وجود نداشت. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نگهداری تجهیزات پزشکی شامل وضعیت تهیه و تعمیر و آموزش بوده است که در کل وضعیت تعمیر تجهیزات پزشکی بیمارستانهای مورد مطالعه 6/29 % ، وضعیت تهیه 1/26 % ، و وضعیت آموزش 1/14 % در حد خوب قرار داشتند. همچنین آنالیز واریانس نشان داد که میانگین امتیاز وضعیت تهیه، تعمیر، آموزش و هزینه مراقبت تجهیزات پزشکی برحسب استانداردهای بین المللی مختلف، از نظر آماری تفاوت معنی‌داری ندارند. بطور کلی وضعیت هزینه مراقبت تجهیزات پزشکی بیمارستانهای مورد مطالعه در 6/74 % موارد در حد نامناسب بودند. همچنین بین وضعیت تهیه و هزینه (005 /0 P< و 35/0= r ) و بین وضعیت تعمیر و هزینه(15/0= r و 001 /0 P < ) و بین وضعیت آموزش و هزینه (35/0= r و 000/0 P< ) تجهیزات پزشکی ارتباط معنی‌داری وجود داشت. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان دهنده عدم سیستم برنامه‌ریزی صحیح در وضعیت تهیه و تعمیر و آموزش و هزینه تجهیزات‌ پزشکی در دانشگاه‌ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران بود.