تعیین عوامل موثر بر مسمومیت کبدی ناشی از درمان ضد سل ریوی

Abstract

مسمومیت کبدی، عارضه جدی رژیم درمانی ضد سل بشمار می‌آید. در مطالعات انجام شده درمان ضد سل در 10 تا 20 % بیماران موجب افزایش بدون علامت مقدار آنزیمهای کبدی می‌شود و در 1 % آنها منجر به بروز هپاتیت می‌گردد. این مطالعه جهت بررسی عوامل مؤثر بر پیدایش مسمومیت کبدی ناشی از درمان سل ریوی به عنوان یکی از بیماریهای شایع ایران انجام شده است. در این تحقیق مورد ـ شاهدی، 32 نفر از افرادی که در اثر درمان ضد سل ریوی با داروهای ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید، اتامبوتول دچار مسمومت کبدی شده بودند با 64 نفر از افرادی که همان درمان را دریافت کرده بودند اما دچار مسمومیت کبدی نشده بودند، از نظر علائم، نشانه‌ها و آزمایشات پاراکلینیک اولیه مقایسه شدند. میانگین سنی در گروه مورد بطور معنی‌داری بیش از گروه شاهد بود(04/0= P ). ابتلا به هپاتیت B نیز یکی از عوامل مؤثر بر بروز مسمومیت کبدی در بیمارانی که درمان ضد سل دریافت می‌کردند، بوده است(04/0= P و 1/6= OR ). دقت، حساسیت و ویژگی مدل رگرسیونی لوجستیکی که جهت پیش‌بینی احتمال ابتلا به مسمومیت کبدی براساس ESR و هموگلوبین طراحی شده بود، به ترتیب برابر 5/69 % ، 1/48 % و 9/90 % بوده است. مدل پیشگویی کننده احتمال مرگ در بیماران مبتلا به مسمومیت کبدی ناشی از درمان ضد سل در این مطالعه (براساس ALT در بدو تشخیص مسمومیت کبدی و ESR ) دقت، حساسیت و ویژگی به ترتیب برابر 7/85 % ، 4/71 % و 5/90 % داشت. پیش‌بینی احتمال وقوع مسمومیت کبدی در بیمارانی که درمان ضد سل دریافت می‌کنند (قبل از شروع درمان) پزشکان را در کنترل و پیشگیری از این امر یاری خواهد کرد. با توجه به بالا بودن ویژگی مدلهای پیشنهاد شده، پیش‌بینی عدم ابتلا به مسمومیت کبدی و زنده ماندن بیمار دچار این مسمومیت، در این مدلها ارزشمند می‌باشد( OR=Odds Ratio )