نانواتوزومها در دارورسانی پوستی

Abstract

سامانه دارورسانی پوستی روشی غیر تهاجمی و کارآمد است که رهایش آهسته‌ی دارو را فراهم کرده و دارو را به محل هدف می‌رساند. این سامانه می‌تواند کارآیی درمانی و ایمنی داروها را ارتقا بخشد، سطح پلاسمایی دارو را ثابت نگه دارد، از متابولیسم گذر اول کبدی جلوگیری کند و روشی مناسب و بدون درد است. با وجود مزایای زیاد این سامانه، استراتوم کورنئوم مانع اصلی برای نفوذ دارو به درون پوست است. تحقیقات زیادی به منظور غلبه بر آن جهت بهبود نفوذ دارو صورت گرفته است. با توسعه نانوتکنولوژی، اخیراً استفاده از سیستم‌های نانووزیکولی مانند اتوزوم‌ها مورد توجه قرار گرفته است. اتوزوم‌ها نانوحامل‌های فسفولیپیدی اتانولی هستند که عمدتاً برای دارورسانی پوستی استفاده می‌گردند. این وزیکول‌های انعطاف‌پذیر می‌توانند داروها را به اعماق پوست و یا گردش خون سیستمیک انتقال دهند. وجود اتانول در اتوزوم‌ها سبب افزایش سیالیت غشای لیپیدی سلول‌ها می‌گردد و نفوذ پوستی اتوزوم‌ها افزایش می‌یابد. اتوزوم‌ها مزایای زیادی از جمله بهبود کارآیی دارو،کاهش سمیت داروی بارگذاری شده در این نانووزیکول، افزایش رضایت بیماران،کاهش هزینه‌های درمانی و غیرسمی بودن وزیکول دارد. در این مقاله‌ی مروری تلاش شده است تا تمام جنبه‌های اتوزوم از جمله ساختار و ویژگی‌های اصلی اتوزوم‌ها، مزایا و معایب، روش‌های آماده سازی، سازوکار نفوذ و عملکرد اتوزوم‌ها توصیف گردد. همچنین ویژگی‌ها و نقش‌های مختلف آن در رساندن داروها، عملکرد نفوذ پوستی اتوزوم‌ها و مطالعات ارزیابی ایمنی در مطالعات آزمایشگاهی آورده شده است.