بررسی ارتباط بین علائم دستگاه ادراری تحتانی و فلومتری ادرار در خانم‌ها

Abstract

هدف از این مطالعه تعیین ارتباط بین علائم دستگاه ادراری تحتانی در خانم‌ها با فلومتری ادرار بوده است. در این مطالعه 190 خانم 15 تا 75 ساله که به علت مشکلات ادراری به کلینیک اورولوژی طی سال‌های 79 تا 81 مراجعه کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. از تمام بیماران مورد مطالعه شرح حال گرفته شد و معاینه فیزیکی، بررسی سونوگرافیک از کلیه‌ها و مثانه و تعیین حجم باقی مانده ادرار و ثبت فلوچارت ادراری روزانه و آزمایش کامل و کشت ادرار صورت گرفت. بیماران مبتلا به عفونت فعال ادراری و علائم نوروژنیک از مطالعه حذف شدند و فلومتری برای سایر بیماران انجام گردید. طرح منحنی فلومتری توسط 2 پزشک متخصص اورولوژی و اورولوژی زنان خوانده شد. بیماران بر اساس داشتن علائم ادراری شامل اختلال در حس، جمع‌آوری ادرار، تخلیه ادرار و محتوای آن به 8 گروه تقسیم شدند. میانگین حجم ادرار(Voiding volume) و جریان متوسط ادرار(Q average) بین گروه‌های مختلف، تفاوت آماری معنی‌داری را نشان داد(025/0 و 017/0=P) اما میانگین جریان حداکثر ادرار(Q max)، مدت زمان ادرار کردن، مدت زمان جریان ادرار و زمان لازم تا رسیدن به جریان حداکثر ادرار و هم چنین متغیرهای مربوط به فلوچارت ادراری و حجم باقی‌مانده ادرار تفاوت آماری معنی‌داری در بین گروه‌ها نداشت. طرح منحنی فلومتری نیز تفاوت معنی‌دار آماری را در بین گروه‌های مختلف نشان نداد بیش‌ترین شکل به دست آمده از منحنی از نوع staccato به میزان 9/43% و در درجه بعد interrupted به میزان 9/21% بوده است. تفاوت آماری ارزشمندی در تعیین شکل منحنی توسط 2 پزشک بررسی کننده، در مطالعه فوق گزارش نشد. براساس نوموگرام لیورپول در خانم‌ها، متوسط جریان ادرار در 5/70% از بیماران مورد مطالعه زیر صدک 50 قرار داشت. افزایش سن و وجود اختلال تخلیه در بیماران با کاهــش حجــم ادرار همــراه بـود. از سوی دیگر با افزایش سن حداکثر حجم ادرار(Q max) و متوسط جریان ادرار(Q average) کاهش یافته بود(001/0=P). با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت که بین نوع علائم ادراری و متغیرهای فلومتری ادرار ارتباط محکمی وجود ندارد. اغلب بیماران با علائم دستگاه ادراری تحتانی درجات مختلفی از اختلال در دفع ادرار داشتند. اختلال در دفع ادرار به دنبال اشکالات کف لگن(Pelvic floor disorders) ایجاد می‌شود بنابراین برای درمان بیمارانی که علائم دستگاه ادراری تحتانی دارند باید به علت زمینه‌ای بروز علائم یعنی اختلال عمل‌کرد کف لگن توجه کرد.