بررسی عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران(تهران، سال‌های 1376 تا 1380)

Abstract

بارداری واقعی مسرت بخش و هیجان‌انگیز بوده و یکی از شیرین‌ترین وقایع دوران زندگی یک زن به شمار می‌آید. در دوران بارداری اتفاقات مهمی رخ می‌دهد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مرگ داخل رحمی جنین می‌باشد. این مسئله پس از هفته بیستم بارداری و در 1% از بارداری‌های یک قلو اتفاق می‌افتد. با وجود استفاده از روش‌های جدید در سال‌های اخیر، هنوز علت بیش از 50-12% از مرگ‌های داخل رحمی جنین شناخته نشده است. در این پژوهش مورد ـ شاهدی که جهت تعیین عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین انجام شد، اطلاعات در 2 گروه مورد(مرگ داخل رحمی جنین) و شاهد(تولد زنده) از پرونده‌های موجود در بخش مدارک پزشکی طی سال‌های 1380-1376 استخراج شد و در برگه ثبت موارد که شامل 3 بخش عامل مادرزادی، جنینی، جفتی و بندناف بود ثبت گردید. تعداد نمونه‌های گروه مورد 1288 زن با تولد جنین مرده 20 هفته و بیش‌تر یا وزن تولد 500 گرم و بیش‌تر بود که در فاصله زمانی ذکر شده در مراکز بهداشتی درمانی زایمان کرده بودند(این تعداد با روش سرشماری به دست آمد). در گروه شاهد 3887 زن با تولد نوزاد زنده قرار داشتند که به طور تصادفی ساده از بین متولدین همان ماه و همان روز انتخاب شده بودند. اطلاعات به مدت 3 ماه از اول آبان ماه تا پایان دی‌ماه جمع‌آوری گردید. آنالیز رگرسیون لجستیک و نسبت‌های شانس به دست آمده نشان داد که از بین متغیرهای مختلفی که در 2 گروه دارای اختلاف معنی‌داری بودند، تعداد بارداری(024/0=P)، تعداد سقط(012/0=P)، زایمان مشکل(041/0=P)، ناهنجاری‌های جنینی(0001/0=P)، دیسترس تنفسی جنین(003/0=P)، هیدروآمینوس(001/0=P)، گره حقیقی بند ناف(002/0=P)، پایین افتادن بند ناف(002/0=P) و پیچیده شدن بند ناف به دور گردن جنین(016/0=P)، از عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین می‌باشند. براساس یافته‌های این پژوهش و مطالعه گزارش‌های زیادی که در این مورد وجود دارند، شناسایی علل و عوامل پیش‌گیری کننده مرگ داخل رحمی جنین مشکل است اما با مشاوره، مراقبت صحیح و مؤثر، غربال‌گری و تشخیص به موقع مشکلات مادر و جنین، ارزیابی دقیق زنان باردار با سابقه مرگ داخل رحمی جنین و مشکلات مشابه در دوران بارداری و زایمان، می‌توان بروز مرگ جنین را کاهش داد. با توجه به مطالب ذکر شده توصیه می‌شود در مراکز بهداشتی ـ درمانی با بررسی همه جانبه و دقیق مادران باردار و آگاه کردن آن‌ها از اهمیت معاینات دوره‌ای و منظم که با برگزاری کلاس‌های آموزشی امکان‌پذیر است و نیز برگزاری کلاس‌های آموزشی برای کارکنان، این افراد را با موارد خطر آشنا کرد و بر اقدامات پیش‌گیری کننده تاکید نمود.