بررسی یافته‌های بالینی و آزمایشگاهی در بیماران مبتلا به سل مقاوم و حساس به دارو بستری در بیمارستان مسیح دانشوری

Abstract

زمینه و هدف: علی­رغم درمان­پذیر بودن بیماری سل (Tuberculosis-TB)، این بیماری همچنان جزو 10 عامل اصلی مرگ و میر در جهان به حساب می­آید. در دهه ­اخیر یکی از عوامل نگران­کننده در درمان بیماری سل، ظهور گونه­های مقاوم به داروهای ضد سل (Drug Resistant-Tuberculosis-DR-TB) است. از این رو مطالعه حاضر به بررسی عوامل اپیدمیولوژیک، یافته­های آزمایشگاهی و بالینی تأثیرگذار بر ابتلا به سل و به ویژه انواع مقاوم به داروی آن پرداخته است. روش کار: در مطالعه مورد-شاهدی حاضر یافته­های بالینی و آزمایشگاهی 67 بیمار مبتلا به سل حساس به دارو (DS-TB)، 20 بیمار مبتلا به DR-TB بستری در بخش سل بیمارستان مسیح دانشوری طی مدت یک سال (95-94) و 30 فرد سالم به عنوان کنترل، جمع­آوری شد. بیماری تمامی بیماران مسلول وارد شده در مطالعه بر اساس شرح حال بالینی، معاینات فیزیکی، نتایج آزمایش‌‌ها و یافته­های رادیولوژیکی توسط متخصص عفونی تأیید شد و بیماران مسلول بر اساس چگونگی پاسخ به دارو به دو گروه DS-TB و DR-TB تقسیم‌بندی شدند. آنالیز آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد. یافته­ ها: بروز سل مقاوم به دارو با عوامل مختلفی ازجمله سابقه درمان درگذشته و تماس با مسلول در ارتباط است. همچنین از نظر یافته­های آزمایشگاهی نیز تفاوت معناداری بین سه گروه مورد از نظر سرعت رسوب­گذاری گلبول­های قرمز (ESR)، مقادیر پروتئین واکنشگر C (CRP) و آنزیم آدنوزین دآمیناز (ADA) وجود دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل، پیشنهاد می­شود در بیمارانی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع مقاوم به داروی سل (بیماران با سطح سواد پایین، دارای سابقه مصرف دارو در گذشته و غیره) هستند، درمان با دقت و حساسیت بیشتری دنبال شود. همچنین توجه به تفاوت­های موجود در یافته­های بالینی و آزمایشگاهی دو گروه حساس و مقاوم به دارو نیز ممکن است در تشخیص بهنگام و درمان بهتر این بیماری کمک‌کننده باشد.