مقایسه اثربخشی درمان شناختی_ رفتاری و طرحواره درمانی بر کاهش خطای شناختی فاجعه آفرینی درد و افزایش خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به کمر درد مزمن شهر تهران

Abstract

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان­شناختی_ رفتاری وطرحواره­­درمانی درکاهش خطای­شناختی فاجعه­آفرینی درد و افزایش خودکارآمدی­درد بیماران مبتلا به کمر­درد­­­مزمن صورت گرفت. مواد و روش­ها: این پژوهش طرحی نیمه­آزمایشی بود که به صورت پیش­آزمون_ پس­آزمون_ پیگیری دو ماهه با گروه کنترل انجام شد. 35 بیمار مبتلا به کمردرد­مزمن مراجعه­کننده به کلینیک­های فوق­تخصصی درد بیمارستان­های اختر و امام حسین (ع) و درمانگاه جراحی مغز و اعصاب بیمارستان­ امام حسین (ع) شهر تهران، به روش نمونه­­گیری مبتنی بر هدف (غیر­احتمالی) انتخاب شدند. تمامی بیماران، پرسشنامه­های درد­­مزمن، مولفه خطای­شناختی فاجعه­آفرینی از پرسشنامه راهبردهای­مقابله و پرسشنامه خودکارآمدی درد را در مراحل پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری 2 ماهه پرکردند. همچنین گروه طرحواره­درمانی علاوه بر پرسشنامه­های ذکر­شده، نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ را پر­کردند. برای محاسبات داده­ها، از مدل رگرسیون با اثر تصادفی در نرم افزار spssاستفاده­ شد. یافته­ها: نتایج نشان داد درمان شناختی- رفتاری باعث کاهش معنی­دار خطای شناختی فاجعه­آفرینی شد. در حالی­که طرحواره­درمانی تاثیر معنی­داری بر نمرات خطای شناختی فاجعه­آفرینی نداشت. همچنین درمان شناختی- رفتاری باعث افزایش معنی­دار و طرحواره­درمانی نیز باعث افزایش قابل توجه خودکارآمدی درد شد به طوری که اختلاف معنی­داری بین این دو روش از نظر تاثیر بر خودکارآمدی درد وجود نداشت. نتیجه­­گیری: بر­اساس نتایج تحقیق حاضر درمان­شناختی_ رفتاری باعث کاهش افکار­خودآیند ­منفی چون فاجعه­آفرینی ونیز افزایش خودکارآمدی درد مبتلایان به درد­مزمن می­شود. همچنین طرحواره­درمانی تاثیر قابل­قبولی بر افزایش خودکارآمدی­درد مبتلایان به درد­مزمن می­گذارد. بنابراین احتمالاهر دو روش درمانی بتوانند به عنوان روش درمانی مناسب در مبتلایان به دردمزمن مورد استفاده قرار­گیرند.