بررسی گامای محیطی چشمه های آبگرم قینرجه، ایلاندو و موییل سویی شهرستان مشگین شهر در سال 86-1385

Abstract

زمینه و هدف: یکی از مهمترین بحث های قابل تحقیق در چشمه های آب گرم بررسی احتمال پرتوزایی اشعه گامای حاصل از مواد رادیو اکتیو طبیعی موجود در ترکیبات زمین شناسی چشمه های آب گرم که بیشتر در مناطق آتشفشانی قرار دارند می باشد. مشگین شهر با طبیعتی زیبا در شمالغربی کشور واقع شده است. وجود کوه آتشفشانی سبلان باعث بوجود آمدن تعداد زیادی چشمه های آب گرم در اطراف آن شده است. از مهمترین آنها آب گرم قوتور سویی با 5/2 = pHدرشمال شرق، قینرجه با متوسط دمایی 80 درجه سیلسیوس و ایلاندو و موییل سویی درشمالغرب کوه سبلان قرار دارند. این مطالعه به منظور اندازه گیری گامای محیطی و تعیین در جذبی سالیانه برای آبهای گرم فوق الذکر و مقایسه آن با استاندارد جهانی طی سالهای 86-1385 در منطقه توریستی مشگین شهر انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی، مقطعی و کاربردی از یک دزیمتر گایگر مولر مدل Smart Ion برای اندازه گیری میزان پرتوزایی گامای محیطی استفاده شد. با استقرار دزیمتر در دو ارتفاع مختلف به ترتیب ارتفاع یک متری و پنج سانتی متری میانگین میزان پرتوزایی گامای محیطی به دست آمد. تعداد موارد دزیمتری در هر فصل حداقل سی بار در قبل و بعد از ظهر انجام شد، در هر بار عملیات دزیمتری سه نقطه در اطراف مظهر چشمه ها انتخاب شدند و در صورت وجود رسوب در اطراف مظهر چشمه ها عملیات دزیمتری روی رسوبات نیز تکرار گردید، دستگاه دزیمتری مدت ده دقیقه در هر ارتفاع روی چهار پایه به طور ثابت نگه داشته شد و موارد دزیمتری که به صورت لحظه ای اعلام می شد ثبت گردید. آنالیز نتایج دزهای ثبت شده با استفاده از آزمون آماری T- test انجام شد.یافته ها: در مدت یکسال میانگین کل پرتوزایی گامای محیطی آب گرم قینرجه 26/3، آب گرم ایلاندو 21/6 و آب گرم موییل سویی 22/04 میلی سیورت بود.نتیجه گیری: نتیجه یکسال مطالعه نشان داد که میانگین دز پرتوزایی اشعه گاما در چشمه های آب گرم مورد مطالعه نسبت به استاندارد جهانی حاصل از تمام منابع طبیعی رادیو اکتیو بیش از 10-8 برابر بالاتر بوده و می توان منطقه را جزء منطقه با پرتوزایی طبیعی بالا به شمار آورد.