اثر عصاره هیدروالکلی گیاه افسنطین (Artemisia absinthium) بر تخمدان‫ها و هورمون‫های محور هیپوفیز- گناد در موش سوری

Abstract

زمینه و هدف: گیاه آرتمیزیا آبسنتین (Artemisia absinthium) معروف به افسنطین به عنوان یک داروی ضد کرم، ضد مالاریا، ضدعفونی کننده، ضدالتهاب و همچنین در درمان درد معده در طب سنتی استفاده می‫شود. در مطالعه حاضر، اثرات عصاره هیدروالکلی افسنطین بر بافت تخمدان و هورمون های محور هیپوفیز گناد در موش ماده نژاد NMRI مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: در این مطالعه تجربی، تزریق عصاره هیدروالکلی گیاه افسنطین به مدت 30 روز متوالی به صورت درون صفاقی (IP) بر روی 50 سر موش با دوزهای 50 (گروه اول)، 100 (گروه دوم)، 150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن (گروه سوم) انجام گرفت. گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد و گروه کنترل بدون تزریق بود. سپس حیوانات تشریح شدند و نمونه خون از قلب آنها گرفته شد. سطوح هورمون های FSH، LH، استروژن و پروژسترون سرم با روش الایزا اندازه‫گیری شد. برش‫های 7 میکرونی از تخمدان با میکروتوم گرفته شد و توسط روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ‫آمیزی شد. داده ها با آنالیز آنوا یکطرفه و آزمون متعاقب توکی مورد سنجش قرار گرفت. سطح معنی‫داری 0/05< pدر نظر گرفته شد. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر، کاهش معنی‫داری (0/05< p) در وزن بدن همه گروه‫های تجربی در مقایسه با گروه کنترل و شاهد نشان داد. در پارامترهایی مانند: قطر بزرگ و کوچک تخمدان، تعداد فولیکول‫های اولیه، ثانویه، در حال رشد، بالغ، و تعداد اجسام زرد کاهش قابل توجهی در گروه‫های تجربی با دوز 100 و 150 میلی‫گرم بر کیلوگرم با سطح معنی‫داری (0/05< p) مشاهده شد. همچنین افزایش معنی‫داری (0/05< p ) در تعداد فولیکول‫های تخریبی در این دوزها مشاهده شد. تغییر معنی‫داری در سطوح هورمون‫های استروژن و پروژسترون در تمام گروه‫های تجربی مشاهده نشد. هرچند FSHو LH در دوزهای 100 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم کاهش معنی‫داری (0/05< p) نشان داد. نتیجه گیری: به نظر می‫رسد که عصاره هیدروالکلی افسنطین در دوزهای بالا اثرات تخریبی بر فرآیند اووژنز دارد که ممکن است به دلیل ترکیبات موجود در این گیاه مانند آلفا و بتا توجون، آلکالوئید و ساپونین باشد.