حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه گزنه (Urtica dioica) بر غلظت گلوکز خون و سلول های بتا موش های صحرایی هیپرگلیسمیک

Abstract

سابقه‌ و هدف‌: گزنه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده گلوکز خون معرفی شده است. گزارشات علمی متناقضی در خصوص اثرات کاهش دهنده گلوکز خون گیاه گزنه وجود دارد. این مطالعه بمنظور تعیین اثرات حفاظتی عصاره هیدروالکلی برگ گیاه گزنه بر میزان گلوکز و سلولهای بتا پانکراس موش های صحرائی هیپرگلیسمیک انجام شد.مواد و روشها: مطالعه به صورت تجربی بر روی موش های صحرائی از ن‍ژاد ویستار که به سه گروه ده تائی شاهد، هیپرگلیسمیک و گروه حفاظتی تقسیم شدند. به حیوانات گروه پیش درمانی میزان mg/kg 100 عصاره برگ گزنه از طریق داخل صفاقی روزانه بمدت پنج روز تزریق گردید. سپس با استفاده ازاسترپتوزوتوسین (STZ) به میزان mg/kg 80 هیپرگلیسمیک شدند. میزان گلوکز خون در هفته اول، سوم و پنجم با استفاده از گلوکومتر اندازه گیری شد. همچنین در پایان هفته پنجم با استفاده از بیهوشی، پانکراس موش ها تخلیه و سلول های بتا جزائر لانگرهانس شمارش گردید. یافته ها: میانگین میزان گلوگز خون در پایان هفته پنجم در گروه شاهد، دیابتیک و پیش درمانی به ترتیب 0/5±4/99، 5/34±7/454 و 56/50±6/303 تعیین شد. میانگین میزان گلوکز خون در پایان هفته پنجم در گروه پیش درمانی در مقایسه با گروه دیابتی گزنه به طور معنی داری کمتر بود (05/0>p). درصد سلول های بتا جزائر لانگرهانس گروه شاهد 6/73%، در گروه دیابتی 9/1% و در گروه پیش درمانی 9/22% بوده است (05/0>p).بحث‌ و نتیجه‌گیری: عصاره برگ گزنه می تواند یک نقش حفاظتی به صورت جلوگیری از افزایش شدت میزان گلوکز و نیز نقش حفاظتی در تخریب سلول های بتا جزائر لانگرهانس در اثر STZ در موش های هیپرگلیسمیک داشته باشد.