اجرای برنامه پزشک خانواده در ایران: دست‌آوردها و چالش-ها

Abstract

سابقه و هدف: نظام مراقبت سلامت به منظور افزایش کارایی و اثربخشی، ایجاد عدالت و امکان دسترسی آحاد مردم به خدمات سلامت همواره مورد اصلاحات قرار می­گیرد. برنامه پزشک خانواده و بیمه روستایی از سال 1384 با اهداف: تقویت نظام ارجاع، افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت و کاهش هزینه­های غیرضروری در کلیه مناطق روستایی و شهرهای کمتر از 20000 ایران اجرا شده است. این مطالعه به منظور شناخت دست­آوردها و چالش­های اجرای برنامه پزشک خانواده در ایران انجام گرفته است. مواد و روشها: این مطالعه مروری با جستجو در سایت های Pub Med, Google Google scholar, SID, Inranmedex, Magiran با کلید واژه­های پزشک خانواده، بیمه روستایی، مرکز بهداشتی درمانی، نظام سلامت، خدمات سلامت، رضایتمندی پزشک خانواده، رضایتمندی بیماران انجام گرفت که در نهایت 68 مقاله مرتبط با هدف مطالعه، استخراج و بررسی شد. یافته ها: مطالعات انجام شده در ایران نشان می­دهد که با اجرای برنامه پزشک خانواده بسیاری از شاخص­های بهداشتی ارتقا یافته، دسترسی مردم به خدمات سلامت بیشتر شده، هزینه­های غیرضروری کاهش یافته و رضایت گیرندگان خدمات بالاتر رفته است. اما با وجود موقعیت های مذکور، نارسایی هایی در نظام ارجاع، تشکیل پرونده سلامت و ثبت خدمات تشخیصی و درمانی و فرهنگ­سازی در سطح جامعه وجود دارد که باید ارتقاء یابد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بعضی از اهداف برنامه پزشک خانواده تحقق یافته و برای رسیدن به بعضی از اهداف دیگر باید مداخلات متناسب در سطح ملی و منطقه­ای انجام گیرد.