مقایسه اثر روغن ضروری درمنه دشتی (Artemisia sieberi) بر پروتواسکولکس های کیست هیداتیک در شرایط آزمایشگاهی با داروی آلبندازول

Abstract

سابقه و هدف: هیداتیدوز از بیماریهای مهم مشترک انسان و دام است که بهترین روش درمان آن جراحی می باشد. تاکنون اسکولکس کشی های شیمیایی زیادی برای جلوگیری از نشت پروتواسکولکسی ها حین عمل جراحی بکار گرفته شد اما با توجه به عوارض جانبی مواد شیمیایی و استفاده از گیاهان دارویی ضروری به نظر می رسد. با توجه به خواص ضد انگلی درمنه دشتی این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه اثر روغن ضروری درمنه دشتی (Artemisia sieberi) بر پروتواسکولکس های کیست هیداتیک در شرایط آزمایشگاهی با داروی آلبندازول انجام شد. مواد و روش­ها: در این مطالعه آزمایشگاهی روغن ضروری از قسمت های هوایی گیاه تهیه شد. کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی به منظور تعیین اجزای آن انجام شد. پروتواسکولکس ها از کبد های آلوده به کیست هیداتیک استخراج و به مدت 10، 30، 60 و 120 دقیقه در معرض غلظت های (2/5، 5 و 10µg/ml) درمنه دشتی قرار گرفتند. میزان زنده بودن پروتواسکولکس ها بوسیله رنگ آمیزی ائوزین سنجیده شد. از آلبندازول به عنوان داروی استاندارد استفاده شد. یافته ها: آلفا توجون با 31/5 درصد بعنوان ترکیب اصلی روغن ضروری مشخص شد. میزان اسکولکس کشی روغن ضروری در غلظت µg/ml2/5 در زمان های 10، 30، 60 و 120 دقیقه به ترتیب 51/8، 71/5، 82/8 و 99/3 درصد بود. آلبندازول با دوز مشابه در بازه های زمانی مشابه اثر کشندگی کمتری از خود نشان داد ولی در مقایسه با شاهد هر دو تیمار اثر معنی دار از خود نشان دادند (0/05p<). بیشترین فعالیت اسکولکس کشی روغن ضروری در غلظتµg/ml 10سی دقیقه پس از تیمار دیده شد. برای داروی آلبندازول این اثر در دوز µg/ml10 پس از 120 دقیقه مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که روغن ضروری درمنه دارای اثر پروتواسکولکس کشی قابل قبولی در مقایسه با داروی آلبندازول است و می توان از آن به عنوان یک ماده پروتواسکولکس کش طبیعی استفاده کرد.