بررسی عوارض جانبی و واکنش های ناخواسته دارویی

Abstract

امروزه این به عنوان یک اصل پذیرفته شده است که داروها نمی توانند بدون داشتن اثرات جانبی فقط اثرات مفید داشته باشند. در ایجاد عوارض جانبی متغیرهای زیادی دخیل هستند، از جمله متغیر فارماسیوتیکال، مثل تغییر در ماده موثره، اکسی پیان ها، شکل دارویی و غیره همگی می توانند در بروز عوارض جانبی دخیل باشند. متغیرهای دیگر، متغیرهای فارماکودینامیکی مثل تعمیم اثرات فارماکولوژیک دارو که منجر به عوارض جانبی می شود و متغیرهای فارماکوکینتیکی از جمله نقش دستگاه گوارش در جذب یا عدم جذب داروها و یا فعالیت آنزیم های کبدی در حذف و یا عدم حذف داروها از بدن می باشند. بعضی از عوارض در اثر متغیرهای خود بیمار است، مثلا، بعضی از بیماران واکنش های حساسیتی خاصی به بعضی از داروها از خود نشان می دهند. به هرحال تنوع افراد موجب تنوع در اثرات ناشی از داروها می گردد. عوارض جانبی از عوارض ساده مثل تب، تهوع و استفراغ گرفته تا عوارض پیچیده روانی-عاطفی مثل تغییر در خلق و خوی، رفتار و عوارض جسمی مثل اختلال عملکرد غدد درون ریز. گاهی عوارض داروها ممکن است مستقیما روی فرد مصرف کننده دارو مسئله ساز نباشد ولی غیر مستقیم در افرادی که با او ارتباط دارند، اعمال می شوند. مثلا تاثیر داروها در نوزادان شیرخوار که مادرانشان دارو مصرف می کنند. به هرحال توجه به این امر بسیار مهم است که داروها را نباید بجای غذا در نظر گرفت.