عوامل فردی و رفتاری موثر بر افزایش نمایه توده بدنی دانش‌آموزان متوسطه اول شهرستان بابل

Abstract

سابقه و هدف: روند رو به افزایش نمایه توده بدنی یا BMI (Body Mass Index) نوجوانان یکی از مشکلات تهدید کننده جوامع امروزی است. عوامل متعددی ممکن است در بالا رفتن BMI نوجوانان نقش داشته باشند. این مطالعه به منظور شناسایی عوامل فردی و رفتاری موثر بر BMI دانش­آموزان شهرستان بابل انجام شد.

مواد و روش­ها: این مطالعه مقطعی در بهار 1393 بر روی 504 دانش آموز که به روش نمونه‌گیری طبقه ای و تصادفی انتخاب شدند، انجام گردید. داده ها با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته حاوی متغیرهای فردی و رفتاری شامل سن، مصرف فست فود، ورزش، پیاده روی، بلوغ فیزیولوژیک، مصرف شیر مادر، با پرسش از مادر دانش آموزان، تکمیل گردید. BMIدانش آموزان محاسبه و بر اساس صدک­های استاندارد CDC2000 تحلیل شد.

یافته­ ها: میانگین BMI 496 دانش ­آموز مورد مطالعه 4/4±21/5 بود که 78 نفر(15/7) دارای اضافه­وزن و 71 نفر(14/3) چاق بودند. میانگین BMI دانش­ آموزان دختر بالاتر از پسران(4/3±21/9 در مقابل 4/5±21)، میانگین BMI افراد بلوغ شده بالاتر از بلوغ نشده (4/3±21/9 در مقابل 4/3±20/5) و برخورداری از اتومبیل خانوادگی (4/2±21/6 در مقابل 4/3±20/9) بود، همچنین مدت مصرف شیر مادر (0/103-=r) و (0/021=p)، موتور سیکلت، مصرف فست فود، نوشابه های گازدار و پیاده روی با BMI ارتباط معنی دار داشت (0/05>p). اما با رتبه تولد، برخورداری از دوچرخه خانواده، نحوه تردد بین منزل و مدرسه، کار با رایانه، تماشای تلویزیون و ساعات مطالعه، سن، تحصیلات و شغل والدین رابطه معنی داری نداشت.

نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که برخی از عوامل فردی و اجتماعی در افزایش BMI دانش­آموزان موثرند.