اثر لیپیداحشایی برمیزان تغییرات هیدروکسی پرولین و هیستوپاتولوژی در روند ترمیم زخم جراحی در موش صحرایی نر

Abstract

سابقه و هدف: هزینه های بالای درمان و توانبخشی منجر به افزایش گرایش به استفاده از ترکیبات طبیعی و ارزان تر شده است. عصاره بافت چربی حاوی درصد بالایی از انواع اسیدهای چرب ضد التهاب موثر بر بهبود زخم است که تاثیرترکیب این اسید چرب ها درعصاره چربی تابحال مورد بررسی قرارنگرفته است. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدالتهابی و ترمیمی لیپید احشایی گوسفند برترمیم زخم پوست موش صحرایی می باشد. مواد وروش ها: در این مطالعه تجربی، ۵۰ سر موش صحرایی نژاد Sprague-Dawley با وزن نسبی ۲۵۰-۳۰۰ gr انتخاب و بطور تصادفی به در ۲ گروه ۲۵ تایی، تیمار و شاهد بررسی شدند. پس از تهیه لیپید احشایی از ناحیه اطراف کلیه بره های جوان ذوب و استریل کردن آن، زخم ها به روش Excisional Wounding بر پوست پشت آنها تحت بیهوشی ایجاد شد و سطح زخم گروه تیمار روزانه با۱۰cc از آن توسط سرنگ آغشته شد. در روزهای ۵، ۱۰، ۱۲، ۱۵ ارزیابی اندازه زخم روزانه توسط یک کولیس دقیق و نرم افزار Image J انجام گرفت. بیوپسی بافتی از هر دو گروه کنترل و تیمار برای مقایسه میزان اپیتلیزاسیون، آرایش رشته های کلاژن، سلولهای التهابی، واسکولاریزیشن و فیبروپلازی در محل انجام شد. همچنین از اسکار زخم روز ۲۱ برای بررسی مقدار هیدروکسی پرولین نمونه برداری شد. یافته ها: طبق یافته های مورفومتری در روز ۱۰، گروه تیمار با متوسط مساحت زخم mm۲ ۰/۴۴±۴۳/۶ بیشترین و گروه شاهد با متوسط مساحت زخم mm۲ ۰/۰۷±۹۸/۵ کمترین میزان جمع شدگی زخم مشاهده شد همچنین در روز ۵ درصد جمع شدگی دو برابر بیشتر از گروه شاهد بود (۰/۰۵>p). در بررسی هیستولوژِی گروه تیمار در روز دهم بافت ترمیمی و رشته های کلاژن سازمان یافتگی بهتری داشتند و در مجموع امتیاز پارامترهای ترمیم، دارای متوسط امتیاز۰/۱۷±۲/۷۴ در مقایسه با گروه کنترل با امتیاز ۰/۱۶±۱/۴۲ از ۳ امتیاز کل بود. همچنین اختلاف مقادیر هیدروکسی پرولین پوست سالم و اسکار زخم­های گروه تیمار (mg/g ۰/۲۳±۳/۶۹ )کمتر از گروه شاهد (mg/g ۰/۳۲±۶/۰۸ بود(۰/۰۵>p). نتیجه گیری: طبق شواهد این مطالعه استعمال لیپید احشایی حیوانی، با اثرات ضدالتهابی و همچنین تحریک ساخت کلاژن و افزایش هیدروکسی پرولین بافت، در التیام زخم های جلدی مؤثر است. همچنین خون رسانی ومهاجرت سلولهای موثر در ترمیم زخم را نیز تقویت خواهد کرد.