بررسی میزان افت وزنی سنگ‌دانه‌ها در آزمایش لس آنجلس در محیط‌‌های مختلف در دو منطقۀ دیره و دماوند

Abstract

شناخت عوامل مؤثر بر مقاومت سایشی سنگ‌دانه­ها تأثیر زیادی در پی­جویی سنگ‌دانه‌هایی با مقاومت سایشی مناسب دارد. در این پژوهش ارتباط محیط­های زمین­شناسی با مقاومت سایشی سنگ‌دانه­ها، بررسی شده است. نمونه­برداری از سه محیط واریزه­ای، مخروط­افکنه­ای و رودخانه­ای در دو منطقۀ دشت دیره با سنگ­های آهکی و منطقه دماوند با سنگ­های آتشفشانی انجام شده است. آزمایش­های سایش لس­آنجلس، تخلخل و درصد سنگ‌دانه­های دارای ریز­ترک روی نمونه­های برداشت شده از محیط­های مختلف انجام شد. نتایج نشان می­دهد که کم‌ترین میزان افت وزنی در محیط­های رودخانه­ای به‌میزان 7/23 و 42 و بیش‌ترین میزان افت وزنی در محیط­های واریزه­ای به‌میزان 3/49 و 48 به‌ترتیب در منطقۀ دیره و دماوند دیده می­شود. محیط­های مخروط­افکنه­ای نیز حالتی حدواسط این دو را دارند. با افزایش مساحت و طول مسیر جریان در حوزۀ بالادست مخروط­افکنه­ها میزان افت وزنی کاهش می­یابد. تفاوت میزان افت وزنی در محیط­های مختلف به‌علت تفاوت در میزان ریزترک، تخلخل و قشر هوازده ایجاد شده بر سنگ‌دانه­ها است. شدت اختلاف میزان افت وزنی در دو منطقۀ دماوند و دشت دیره با هم متفاوت است به‌گونه­ای که میزان افت وزنی سنگ‌دانه­های واریزه­ای دشت دیره دو برابر سنگ‌دانه­های رودخانه­ای در همان منطقه است در حالی که در منطقه دماوند این اختلاف حدود 11 درصد است. این تفاوت می­تواند ناشی شدت درزه­داری کم‌تر و در نتیجه تفاوت کم‌تر درزه­داری سنگ‌دانه­های موجود در محیط‌های مختلف در منطقه دماوند باشد.