بررسی پوسته در منطقهٔ غرب ایران با استفاده از منحنی‌‌های زمان- مسافت زمین‌لرزه‌‌های محلی

Abstract

این پژوهش به منظور ارائه مدلی ساده برای ساختار سرعتی پوسته در منطقهٔ غرب ایران انجام شده است. هدف این پژوهش به‌کارگیری نتایج آن به عنوان مدل اولیه به روشJoint Inversion، برای بررسی دقیق‌تر ساختار سرعتی پوستهٔ منطقه بوده است. در این پژوهش لرزه-نگاشت ‌های زمین‌لرزه ‌های ثبت شده در شبکه لرزه نگاری دوره کوتاه کرمانشاه متعلق به مؤسسهٔ ژئوفیزیک و ایستگاه لرزه نگاری باند پهن سنندج وابسته به پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در بازهٔ زمانی دی ماه 1384 تا بهمن ماه 1387 (ژانویه 2004 تا ژانویه 2008) استفاده شده است. برای تهیهٔ منحنی ‌های زمان- مسافت، لازم بود که زمین‌لرزه ‌ها و ایستگاه ‌ها در یک امتداد باشند. بدین منظور پنج مسیری که دارای شرایط فوق بودند انتخاب شده و زمین‌لرزه-‌های واقع بر این مسیر‌ها از بین کل داده‌ها (3000 زمین‌لرزه) با ≤mb≤6 2 جدا شد که شامل 278 زمین‌لرزه با 3.0 mb≥ و فاصله کانونی 10 تا 750 کیلومتر بود. با رسم منحنی ‌های زمان- مسافت زمین‌لرزه‌ها برای هر کدام از مسیر‌های مذکور، دو لایه مشخص کنراد و موهو در منطقه مشاهده شد و سرعت انتشار موج‌های P‏ و S و عمق تقریبی لایه ‌ها به‌دست آمد. سپس با تدوین یک برنامه رایانه ای، اولین رسید‌های امواج مستقیم و شکست مرزی طی یک فرآیند مدل‌سازی مستقیم (Forward Modeling) محاسبه و مقادیر سرعت ‌ها و عمق ‌ها و همچنین مختصات مکانی و زمانی زمین‌لرزه ‌ها تعدیل شده و مدل نهایی به دست آمد. در این فرآیند از زمین‌لرزه هایی با 4 mb≥ استفاده شد. لازم به توضیح است که خطای RMS در تعیین زمان سیر (یا به عبارتی محل وقوع زمین‌لرزه) همهٔ زمین‌لرزه های مطرح در مراحل مذکور، حداکثر 26/0 ثانیه و حداقل 01/0 ثانیه بود. بر اساس مدل مذکور سرعت موج P در پوسته غرب ایران 07/0±23/6 و در گوشتهٔ بالایی 08/0±08/8 کیلومتر بر ثانیه به‌دست آمد. سرعت تقریبی موج S در پوسته و گوشتهٔ بالایی در این منطقه به ترتیب 06/0±64/3 و 01/0±70/4 کیلومتر بر ثانیه است. ژرفای ناپیوستگی های کنراد و موهو نیزدر منطقهٔ پژوهش، به ترتیب2±11و3±43 کیلومتر تعیین شد. نتایج به دست آمده، هم‌خوانی خوبی با بررسی‌های گرانی سنجی نشان می دهد.