بررسی تاثیر روش‌های استحصال آب باران در استقرار اولیه گیاهان مرتعی در مراتع چاهدر مشهد

Abstract

کمبود شدید بارندگی و پراکنش نامطلوب آن، تبخیر و تعرق بسیار بالا و قابلیت اندک ظرفیت نگهداری آن در برخی خاک­ها از مهمترین چالش­های موجود جهت استقرار نهال در عرصه­های طبیعی و بیابانی به شمار می­رود. هدف از این پژوهش، مقایسه کارایی سه روش ذخیره نزولات جهت استقرار شش گونه گیاه بومی در مراتع چاهدر مشهد است. طرح آزمایشی این پژوهش بلوک­های کامل تصادفی خرد شده در زمان و مکان با 2 تیمار و در 3 تکرار بود. تیمار اول روش‌های ذخیره نزولات شامل کنتور فارو، هلالی آبگیر و چاله­های کپه و تیمار دوم شش گونه گیاه مرتعی بومی شامل گونه‌های علف گندمی بلند، چاودار کوهی، توت روباه، یونجه، اسپرس خراسانی و برگ نقره­ای، جهت کشت و مقایسه در عرصه انتخاب شد. ظهور نهال­ها و بقاء آن­ها در سه زمان مختلف (بهار 1393، پاییز 1393 و بهار 1394) آماربرداری و ثبت گردید. داده‌ها به وسیله نرم افزار SPSS آنالیز شد. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی­داری را در تیمارهای ذخیره نزولات و بین گونه‌ها نشان داد. بیشترین میزان زنده­مانی در فصل رویش نهایی به ترتیب در گونه‌های گیاهی اسپرس خراسانی و برگ نقره­ای مشاهده شد. چاله­های کپه به دلیل درصد رطوبت بالاتر خاک در مقایسه با فارو و هلالی­های آبگیر، بیشترین درصد استقرار گیاهان مورد مطالعه را داشت. بر اساس نتایج این تحقیق بهترین شیوه اصلاح مرتع چاهدر کاشت گونه‌های اسپرس خراسانی و برگ نقره­ای در چاله­های کپه کاری توصیه می­شود.