نقش دولت‌ها در گسترش سیستم‌های استحصال آب باران خانگی: معرفی تجربیات بعضی کشورها

Abstract

بهره برداری پایدار و حفاظت منابع طبیعی از اهمیت کلیدی در توسعه هوشمندانه برخوردار است. برای تحقق بهره برداری و حفاظت پایدار از منابع آب که کلیدی ترین منبع طبیعی محسوب می‌شود پیدا کردن و کاربرد منابع و روش‌های جایگزین و نامتعارف برای بخش‌های مختلف مصرف بسیار حیاتی است. یکی از روش‌های جایگزین تامین آب خانگی که به صورت سنتی از گذشته‌های دور در بسیاری از نقاط دنیا از جمله مناطق خشک و نیمه خشک ایران استفاده می‌شده است استحصال آب باران از پشت بام منازل مسکونی و ذخیره آن در آب انبارها می‌باشد. اگر چه استفاده از سیستم‌های استحصال آب باران، به عنوان یکی از راهکارهای جالب و مفید برای مدیریت آب است اما محدودیت‌های متعددی از جمله تغییرپذیری اقلیمی، الگوی نامنظم بارش‌ها، کمبود فضای ذخیره، عدم تمکن مالی، عدم آگاهی، مسائل بهداشتی، قوانین و مقررات بازدارنده و فقدان خدمات نصب و مراقبت مانع از پذیرش و گسترش آن در جامعه می‌شود. وضع قوانین و مقررات مربوطه الزام آور و ارائه مشوق‌ها به صورت توأمان برای گسترش اقبال عمومی از سیستم‌های استحصال آب باران ضروری است. در این راستا کشورهای متعددی از جمله کشورهایی که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک می‌باشند و اخیرا هم کشورهای با اقلیم معتدل و مرطوب سیاستگذاری‌های مناسبی در زمینه حفاظت آب و تامین آب از روش‌های جایگزین اتخاذ کرده و برای عملیاتی شدن این سیاست‌ها، قوانین و مقررات و همچنین مشوق‌هایی را وضع کرده‌اند. مرور تجربیات این کشورها که موضوع این مقاله می‌باشد می‌تواند در تبیین سیاست‌های کشور در زمینه استحصال آب باران مفید واقع شود. بنابراین در این مقاله برنامه‌ها، پروژه‌ها، قوانین یا مقررات کشورهای ایالات متحده آمریکا، آلمان، استرالیا، برزیل، چین، مالزی، هند، ژاپن، تایلند، باربادوس و کنیا به عنوان نمونه و به طور مختصر معرفی شده است.