ارائه روش ارزیابی پتانسیل آبی حوضه‌های آبخیز جهت احداث سد زیرزمینی (مطالعه موردی: منطقه مشنق‌چای)

Abstract

مناطق خشک دارای امکانات بالقوه کشاورزی هستند که مورد استفاده کامل قرار نگرفته­اند. می­توان توسط روش­های خاص که برای این مناطق مناسب هستند از این امکانات بالقوه به بهترین نحو استفاده کرد. برنامه­ و مدیریت منابع آب به عنوان دو موضوع مهم در مناطق خشک شناخته می­شوند. هدف از این تحقیق مطالعه پتانسیل بالقوه منابع آبی در حوضه مشنق­چای می­باشد. برای انجام این تحقیق داده­های هواشناسی و هیدرومتری منطقه مورد مطالعه جمع­آوری و جهت پردازش­های بعدی سازماندهی شدند. جهت مکان­یابی و تعیین محل مناسب محور سد، تعداد 40 سونداژ ژئوفیزیکی و حفاری 7 حلقه چاه پیزومتریک اجرا گردید. بیلان آبی حوضه بر اساس داده­های هواشناسی، هیدرومتری و کاربری اراضی برآورد گردید. سپس با استفاده از اطلاعات ژئوالکتریک و چاه­های پیزومتریک حجم آب قابل ذخیره در محل پیشنهادی سد زیرزمینی و همچنین حجم تنظیمی مخزن سد محاسبه شد. نتایج نشان داد که در صورت بارش2/330 میلی­متر بارش وضعیت حوضه از نظر خشک­سالی اقلیمی در حد نرمال است. آب مازاد حوضه در فصل غیر زراعی 305683 متر مکعب برآورد شده که قابلیت ذخیره رواناب در فصل غیر زراعی توسط احداث سد زیرزمینی در منطقه را دارد. ظرفیت ذخیره سفره آبخوان مورد نظر در صورت استفاده هم­زمان از آب ذخیره شده توسط کشاورزان سالیانه بیش از 100000 متر مکعب حجم تنظیمی مخزن خواهد بود که با توجه به کمبود آب در روستای مشنق این حجم آب در حالت بهبود می­تواند کمبود نیاز آبی اراضی روستا را جبران نماید