ارزیابی کارآیی سکوهای سنتی و تاثیر آن‌ها بر برخی از ویژگی‌های خاک در مناطق خشک (مطالعه موردی: حوضه آبخیز هیرمند)

Abstract

هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی کارآیی سکوهای سنتی و تاثیر آن­ها بر برخی از ویژگی‌های خاک در حوضه آبخیز هامون می‌باشد. برای اجرای این تحقیق، ضمن بررسی حجم و طریقه احداث سکوها، از داخل هر یک از آن­ها و منطقه شاهد نمونه‌های‌ خاک جمع‌آوری و برخی از ویژگی‌های آن شامل بافت، کلسیم، سدیم، منیزیم، درصد سدیم محلول، نسبت جذب سدیم، اسیدیته و هدایت الکتریکی آنالیز گردید. داده‌ها با استفاده از برنامه آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ارزیابی پایداری سکو‌ها نشان داد که ساخت آن­ها بر اساس اصول علمی انجام گرفته است. به طوری که علاوه بر احیاء زمین، زمینه تثبیت دیواره‌های آن­ها فراهم شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری ویژگی‌های نمونه‌های خاک نشان داد که ساخت سکو تغییرات معنی‌داری را در مقادیر سیلت نداشته است. در حالی که مقادیر اسیدیته، هدایت الکتریکی، کلسیم، سدیم، منیزیم، درصد سدیم محلول، نسبت جذب سدیم، رس و شن خاک در اثر ایجاد سکو، به ‌صورت معنی‌داری در سطح 1% (P<0.01) نسبت به خاک شاهد بهبود یافتند. بنابراین ساخت سکو در این منطقه خشک از لحاظ زیست محیطی ایجاد میکروکلیمای مطلوبی را به همراه داشته و همچنین باعث بهبود خاک به خصوص کاهش شوری آن شده است.