نقش پخش سیلاب در کاهش اثر فرسایش بادی در مناطق خشک و نیمه‌خشک

Abstract

مهار بیابان‌زایی به‌ ویژه از طریق کاربرد روش‌های آبخوان‌داری اقدامی منطقی است که نه تنها مخازن زیرزمینی، بلکه به علت وجود مواد معلق در سیلاب، برخی زمین­های به شدت تخریب شده را نیز احیاء می‌کند. جهت تهیه‌ی این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تحلیل نتایج طرح‌های تحقیقاتی استفاده شده است. تغییر بافت خاک شنی منطقه گربایگان به بافتی متوسط، کاهش pH در حدود 8/0 واحد، افزایش 6 برابری ماده آلی، افزایش پوشش گیاهی، همگی حاکی از کاهش فرسایش بادی در منطقه داشته که از ویژگی‌های بارز طرح‌های پخش سیلاب می‌باشد. افزایش لای، رس، مواد آلی، پوشش و بقایای گیاهی سبب افزایش رطوبت خاک شده و ماسه‌های روان به خاک چسبنده و پایدار در برابر نیروی باد تبدیل شده که باعث کاهش نیروی فرساینده باد شده است. بنابراین پخش سیلاب حتی بدون کاشت درخت نیز نقش مهمی را در کاهش فرسایش بادی در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور ایفا می‌کند. برای بررسی کمی میزان تأثیر این روش در مهار فرسایش بادی، اندازه گیری مقدار خاک از دست رفته در شبکه‌های پخش سیلاب توصیه می‌شود.