ارزیابی تاثیر پدیده تغییر اقلیم در تحلیل طول دوره خشک

Abstract

از مؤثرترین عوامل در مقدار منابع آب یک منطقه می‌توان به اقلیم و پارامترهای هیدرولوژیک اشاره کرد. مدل‎‌های گردش عمومی جو (GCM) ابزار اصلی بررسی تغییرات اقلیمی محسوب می‌شوند. همچنین این مدل‌ها به دلیل بزرگ‌مقیاس بودن از دقت بالایی در پهنه‌های کوچک برخوردار نیستند. ازاین‌رو برای افزایش دقت این مدل‌ها، از روش آماری یا دینامیکی برای ریزمقیاس کردن مدل‌های گردش عمومی جو استفاده می‌شود. در این پژوهش از مدل GFDL-ESM2M و چهار سناریوی RCP (بدبینانه، دو سناریوی حد وسط و خوش‌بینانه) جهت شبیه‌سازی بارش، دمای بیشینه و کمینه، و از بسته نرم‌افزاری تغییر اقلیم(CCT) جهت ریزمقیاس نمایی استفاده گردید. داده‌های بارش و دمای استفاده‌شده در این پژوهش برای دوره پایه (2012-1990) از ایستگاه‌های هواشناسی استان کرمان استخراج گردید. پس از ارزیابی و اطمینان از مناسب بودن مدل به بررسی روند تغییرات بارش، دمای کمینه و بیشینه و تحلیل طول دوره خشک‌ در آینده پرداخته شد. نتایج در دوره پایه و دوره آینده نزدیک (2050-2020) مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی صحت مدل از ضریب تعیین (R2) و نش_ساتکلیف (NS) استفاده شد. مقدار ضریب R2 و NS برای بارش، دمای کمینه و بیشینه در تمامی ایستگاه‌ها به ترتیب 67/0 تا 99/0 و 61/0 تا 98/0 متغیر بود. نتایج نشان داد در تمام سناریوها بارش در اکثر نقاط، به‌جز مناطق جنوبی افزایش می‌یابد. در برخی نقاط این افزایش به 60 درصد هم می‌رسد. اما در قسمت‌های جنوبی و میانی استان بارش تا بین 10 تا 40 درصد کاهش می‌یابد. همچنین میانگین سالانه دما بیشینه نیز در تمام سناریوها افزایش‌یافته است. در سناریو RCP2.6 دما 2 درجه سلسیوس و در سناریو RCP8.5 دما 4 درجه سلسیوس به‌طور میانگین افزایش می‌یابد. مناطق شمالی استان علیرغم داشتن دمای کمتر نسبت به مناطق جنوبی استان، دوره‌های خشک طولانی‌تری خواهد داشت ولی مناطق جنوبی استان کرمان دارای بیشترین فراوانی وقوع دوره خشکی بیش از 200 روز می‌باشند.