بهینه‌سازی ابعاد سازه‌های هلالی آبگیر در آبخیزهای کوچک (مطالعه موردی: انجیرستان‌های دیم استهبانات استان فارس)

Abstract

چکیده

هلالی‌های آبگیر یکی از سیستم‌های استحصال آب است که عدم دقت در طراحی ابعاد این سازه، خصوصا حجم آبگیر هلالی، سبب تخریب آن خواهد شد. منطقه مورد مطالعه شامل اراضی شیب‌دار دامنه‌ای است که در آن انجیر کشت شده است و از طریق رواناب‌های جمع‌آوری شده توسط هلالی‌های آبگیر به صورت دیم آبیاری می‌شوند. هدف از این تحقیق بهینه‌سازی ابعاد سازه‌های هلالی آبگیر در انجیرستان‌های دیم استهبانات استان فارس است. برای این منظور از داده‌های آماری 20 ساله (1393-1374) حداکثر بارش 24 ساعته ایستگاه استهبان استفاده شد. پس از بررسی داده‌ها از لحاظ صحت و همگنی، سری زمانی مذکور بر توابع مختلف آماری برازش داده شدند و پس از انتخاب بهترین تابع توزیع با توجه به حداقل بودن مجموع مربعات باقیمانده، میزان بارندگی حداکثر 24 ساعته با دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه گردید. در ادامه با استفاده از روش SCS، ارتفاع رواناب محاسبه و با توجه به مساحت 100 متر مربعی هر حوضه آبخیز کوچک، حجم رواناب بدست آمد. نتایج نشان داد که استفاده از توزیع لوگ پیرسون 3 پارامتره در مقایسه با دیگر توابع آماری در اولویت است. با انتخاب دوره بازگشت 10 سال به عنوان مبنای طراحی، سازه‌های هلالی می‌بایست با توجه به شیب‌های مختلف حجمی بیش از 33/2 متر مکعب گنجایش داشته باشند تا احتمال موفقیت پروژه افزایش یابد.