تعیین مناسب‌ترین توزیع آماری برای پیش‌بینی دبی متوسط سالانه با دوره‌های بازگشت مختلف (مطالعه موردی: 6 ایستگاه هیدرومتری در استان گیلان)

Abstract

عملکرد هر پروژه آبی بستگی به پیش­بینی وقایع هیدرولوژیکی در آینده دارد .در هیدرولوژی استفاده از مدل­های فیزیکی برای پیش­بینی وقایع آینده مقدور نمی­باشد و غالبا از مدل­های مجرد که سیستم را بر اساس مفاهیم ریاضی تشریح می­کند استفاده می‌شود. استفاده از توزیع­های آماری برای برآورد دبی متوسط سالانه با دوره­های بازگشت مختلف جهت طراحی سازه­های آبی یکی از روش­های متداول است. در این تحقیق برای به دست آوردن مناسب­ترین توزیع­های آماری جهت برآورد دبی متوسط سالانه با دوره­های بازگشت مختلف، داده­های دبی متوسط سالانه 6 ایستگاه هیدرومتری استان گیلان به نام­های پونل، رودبارسرا، طول­لات، شلمان، ماشین­خانه و هراتبر؛ طی یک دوره آماری 50 ساله (سال 1344 تا 1394) جمع­آوری گردید. با استفاده از روش ران تست (Run Test) تصادفی بودن داده­ها، تست گردید و سپس با انواع توزیع­های آماری مربوطه در محیط نرم افزار SMADA که مبتنی بر روش گشتاورها می‌باشد برازش داده شد. در نهایت بهترین توزیع با استفاده از شاخص‌های آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین درصد خطای مطلق (MAPE) برای همه ایستگاه‌ها هیدرومتری تعیین شد. نتایج نشان داد که آمار دبی متوسط سالانه ایستگاه‌ها پونل، شلمان، طول­لات، ماشین­خانه و هراتبر با توزیع لوگ­ پیرسون نوع سه (Log pearson type III) و ایستگاه رودبارسرا با توزیع لوگ نرمال سه پارامتری (3Parameter Log Normal) بیشترین برازش و انطباق را نشان می­دهند. بنابراین با استفاده از بهترین توزیع­ها که در بالا ذکر شد دبی­های با دوره بازگشت 2، 3، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله برآورد شدند.