تحلیل ناحیه بندی اقلیمی و بررسی اثرات عناصر اقلیمی بر دبی حوضه رودخانه جاجرود

Abstract

به منظور ناحیه بندی و اثرات عناصر اقلیمی دما و بارش بر دبی حوضه رودخانه جاجرود از داده­های 9 ایستگاه موجود در حوضه رودخانه جاجرود استفاده شده است. با هدف ناحیه بندی اقلیمی حوضه رودخانه جاجرود، تحلیل چند متغیره خوشه‌ای و برای اعتبار سنجی آن تحلیل ممیزی مورد استفاده قرار گرفت. جهت بررسی و تحلیل اثرات دما و بارش بر دبی رودخانه جاجرود از مشخصات مکانی دبی، بارش و دما در حوضه جاجرود استفاده شده است. بر اساس نتایج تحلیل خوشه‌ای، منطقه مورد مطالعه به چهار زیر ناحیه اقلیمی مرطوب و معتدل، ناحیه خشک و معتدل، ناحیه خشک و گرم و ناحیه مرطوب و سرد تقسیم بندی شد. نتایج تحلیل مکانی عناصر اقلیمی بیانگر رابطه معنی دارتر تغییر پذیری دبی با بارش نسبت به دیگر عناصر است. توزیع مکانی ضریب همبستگی بین دما و دبی بیانگر این است که ارتباط ناچیزی بین دبی و دما وجود دارد با این تفاوت که در بعضی از مناطق که رابطه معنی داری هم مشاهده شده است بسیار ناچیز است. در مجموع می­توان گفت که نوسانات دبی حوضه جاجرود بیشتر متأثر از بارش است تا دما. این در حالی است که با افزایش دما در نیمه جنوبی حوضه جاجرود دبی کاهش و بر عکس آن هم صادق است.